Siêu Âm Dị Tật Thai Nhi Quan Trọng Như Thế Nào?

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ NGÔ THỊ VINH

Bác sĩ Sản khoa I Bệnh viện Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Tìm hiểu về dị tật thai nhi

Dị tật thai nhi là những bất thường xuất hiện trong bào thai về nhiễm sắc thể, hình thái của một hay nhiều cơ quan. Có thể ảnh hưởng trực tiếp đến việc mang thai, sinh nở. Bên cạnh đó, ảnh hưởng xấu đến trẻ khi sinh ra. Cụ thể:

• Bất thường hình thái: Thừa ngón tay, hở hàm ếch, sứt môi,…
• Bất thường nhiễm sắc thể dẫn đến hội chứng Down, tim bẩm sinh,…
• Bất thường ở một hay nhiều cơ quan khác bất kỳ.

Tại Việt Nam, theo thống kê của Bộ Y Tế cứ 33 trẻ sơ sinh sẽ có 1 trẻ mắc phải dị tật bẩm sinh. Ước tính khoảng 3% trên tổng số em bé được chào đời. Tất cả thai nhi đều tiềm ẩn nguy cơ bị dị tật, không có trường hợp ngoại lệ. Nguyên nhân có thể do tiền sử gia đình bị dị tật bẩm sinh hoặc các rối loạn di truyền khác, tuổi mẹ từ 35 tuổi trở lên, mẹ bị bệnh tiểu đường, do nhiễm virus hoặc vi khuẩn không được điều trị, sử dụng ma túy, uống rượu hoặc hút thuốc trong thai kỳ.

Vì thế, bác sĩ khuyên mẹ bầu nên tuân thủ lịch khám thai, siêu âm để tầm soát dị tật bẩm sinh ở trẻ, từ đó sẽ có chỉ định xử lý nhanh chóng. Vậy việc siêu âm dị tật thai nhi quan trọng như thế nào?

Tầm quan trọng của siêu âm dị tật thai nhi

Thông qua những chẩn đoán lâm sàng không thể phát hiện được dị tật bẩm sinh của thai nhi. Do đó, khoảng 90% dị tật đều không có dấu hiệu dễ nhận biết. Vì thế, chỉ các phương pháp áp dụng trang thiết bị hiện đại như siêu âm mới mang đến khả năng phát hiện dị tật từ sớm, để bác sĩ kịp thời can thiệp.

Siêu âm dị tật thai nhi là kỹ thuật hàng đầu mang đến hiệu quả cao, dễ thực hiện, an toàn và tiết kiệm chi phí. Thông qua phương pháp siêu âm, bác sĩ có thể nhanh chóng phát hiện các dị tật bẩm sinh ở trẻ ngay từ giai đoạn đầu của thai kỳ. Đặc biệt, mức độ chính xác khi chẩn đoán dị tật ở điều kiện lý tưởng dao động từ 85 – 90%.

Thai phụ cũng cần lưu ý thêm, kết quả chẩn đoán sẽ phụ thuộc rất lớn vào thiết bị máy móc, trình độ chuyên môn và kỹ năng phân tích của bác sĩ. Bạn thấy đấy, siêu âm dị tật thai nhi có vai trò vô cùng quan trọng. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu rõ hơn về phương pháp hữu hiệu này nhé.

Siêu âm dị tật thai nhi

Thông qua sóng siêu âm có thể dựng được hình ảnh và quan sát cấu trúc cũng như hoạt động của thai nhi trong bụng mẹ.

• Siêu âm tầm soát dị tật thai nhi chỉ thường kéo dài từ 15 – 30 phút. Tuy nhiên, có một số trường hợp lâu hơn hoặc thậm chí là dời ngày siêu âm. Ví dụ khi thai nhi cứ liên tục cử động, tư thế nằm che khuất một số bộ phận hoặc do lớp mô thành bụng của mẹ dày vì thừa cân. Các yếu tố này khiến bác sĩ không có góc nhìn tốt. Và tất nhiên không thể kiểm tra và đánh giá tình trạng thai nhi một cách chính xác nhất.
• Thời điểm và số lần siêu âm khác nhau cho mỗi mẹ bầu và được bác sĩ chỉ định cụ thể.

Vậy phương pháp siêu âm dị tật thai nhi có an toàn không, thời điểm nào nên thực hiện và đối tượng cần chẩn đoán trước sinh gồm những ai?

Các đối tượng cần chẩn đoán trước sinh

Để tầm soát và phát hiện các dị tật của trẻ sớm, một số trường hợp được bác sĩ yêu cầu chẩn đoán trước sinh gồm có:

• Thai phụ mang thai trên 35 tuổi.
• Trẻ là kết quả của hôn nhân cận huyết.
• Trong gia đình có thành viên bị dị tật bẩm sinh.
• Mẹ bầu có tiền sử sảy thai, sinh non, thai lưu chưa rõ nguyên nhân.
• Trong 3 tháng đầu của thai kỳ bị nhiễm bệnh cảm cúm, nội khoa, Rubella.
• Bố và mẹ của thai nhi phải sinh hoạt và làm việc trong môi trường nhiều hóa chất, độc hại.

Ngay cả khi mẹ bầu có nguy cơ thấp thì vẫn nên siêu âm tầm soát dị tật ở các giai đoạn quan trọng là tuần 12, 22, 32.

Siêu âm thai có an toàn không?

Siêu âm thai có tiêu chuẩn, quy trình hướng dẫn đầy đủ và được áp dụng trong lĩnh vực sản khoa trong hàng thập kỷ nay. Đến thời điểm hiện tại, siêu âm vẫn được đánh giá an toàn cho cả mẹ bầu và thai nhi, không gây tác hại gì. Tuy nhiên theo khuyến cáo, lúc siêu âm nên sử dụng cường độ sóng thấp, thời gian ngắn nhất và chỉ thực hiện lúc cần thiết tránh lạm dụng.

Siêu âm dị tật thai nhi tuần thứ bao nhiêu?

Từ tuần 11 – 14

Hình thái của trẻ đã phát triển tương đối đầy đủ trong giai đoạn này, đồng thời xuất hiện các phản xạ như duỗi các chi và thân mình. Thông qua biện pháp siêu âm, bác sĩ sẽ xác định được thông tin cơ bản của thai nhi, kiểm tra và sàng lọc các dị tật bẩm sinh. Ngoài ra, giúp bác sĩ quan sát có bao nhiêu thai, vị trí nằm và dựa trên chiều dài đầu mông để tính chính xác độ tuổi. Đặc biệt, tại tuần thai thứ 12 được xem là thời điểm vàng để siêu âm dị tật thai nhi, gồm có:

• Hội chứng Edward, Down,…
• Dị tật thần kinh: Không phân chia não trước, thai vô sọ, tật nứt đốt sống (biểu hiện qua dạng nứt đốt sống ẩn, thoát vị màng não, màng tủy),…
• Bất thường ở mắt, mặt, môi: Hở môi hàm ếch, hở vòng miệng,…
• Dị tật ở lồng ngực và tim: Đảo gốc động mạch, tứ chứng Fallot, thoát vị lồng ngực, thiểu sản thất trái,…
• Dị tật vùng bụng như thoát vị rốn,…
• Bất thường ở chân tay, xương: Thiểu sản xương, loạn sản xương, tạo xương bất toàn, khiếm khuyết về số lượng chi, bất sản sụn,…

Từ tuần 18 – 23

Khi siêu âm dị tật thai nhi từ tuần 18 – 23, hình thái sẽ được quan sát tốt vì lượng nước ối tăng lên nhiều, bộ phận cơ thể đã phát triển đầy đủ. Từ đó giúp bác sĩ đánh giá những dị tật bất thường mà trước đó chưa chẩn đoán được, cũng là thời điểm cuối cùng để đưa ra quyết định đình chỉ thai nghén (nếu có), cụ thể như sau:

• Bất thường về hệ thần kinh sẽ được phát hiện khi siêu âm não thai nhi như: Không có não, giãn não thất, não úng tủy, phình giãn tĩnh mạch Galen, não bé,…
• Dị tật ở hàm mặt: Quan sát các bất thường trong lần siêu âm trước rõ nét hơn, đặc biệt là tại ổ mắt.
• Bất thường tim mạch: Sàn nhĩ thất, bệnh Ebstein, thiểu sản van tim, rối loạn nhịp tim, thất phải hai đường ra,…
• Dị tật ở lồng ngực: Kén ở phổi, thiểu sản phổi, tràn dịch màng phổi, thoát vị hoành.
• Bất thường tại thành bụng, ruột và ổ bụng: Hẹp dạ dày, lách to, gan to, hẹp thực quản, thoát vị rốn, tắc ruột,…
• Dị tật đường tiết niệu và thận: Tắc nghẽn đường tiểu, thận đa nang, không có thận, bất thường ở bàng quang, niệu đạo,…
• Bất thường ở các chi và cơ xương: Tật tay vẹo, nhiều ngón tay,…

Từ tuần 30 – 32

Tại giai đoạn này, cấu trúc cơ thể của bé đã hoàn thiện và phát triển nhanh chóng. Thông qua việc siêu âm dị tật thai nhi, bác sĩ sẽ đánh giá được tình hình nước ối, vị trí nằm của em bé, bất thường của dây rốn,… Một số dị tật xuất hiện muộn cũng được xác định như:

• Tình trạng bào thai bị suy dinh dưỡng, bất thường ở cơ quan sinh dục như u nang buồng trứng, vị trí và sự di chuyển tinh hoàn,…
• Bất thường ở não cũng như van tim điển hình là hẹp hở van tim, u tim, van động mạch chủ hai lá van,…

Thắc mắc siêu âm dị tật thai nhi tuần thứ bao nhiêu vừa được Phòng khám Đa khoa Phương Nam giải đáp. Thế nhưng mẹ bầu nên siêu âm ở đâu để nhận được kết quả chính xác và an toàn nhất?

Siêu âm dị tật thai nhi ở đâu tốt nhất?

Siêu âm dị thật thai nhi vô cùng quan trọng đối với sức khỏe, tính mạng của bé và mẹ. Vì thế bạn cần lựa chọn cơ sở y tế uy tín. Khi siêu âm dị tật thai nhi, mẹ bầu cần chọn cơ sở y tế kỹ lưỡng, đáp ứng những tiêu chí như sau:

Siêu âm dị tật thai nhi ở đâu tốt nhất? Phòng khám Đa khoa Phương Nam là cơ sở y tế đáp ứng được tất cả những tiêu chí kể trên. Để được tư vấn rõ hơn về dịch vụ siêu âm dị tật thai nhi, bạn hãy liên hệ với chúng tôi qua Hotline 1800 2222 nhé.

Bên cạnh việc chọn cơ sở y tế, mẹ bầu cũng nên tìm hiểu thêm về quy trình và thời gian siêu âm đến khi có kết quả, gồm 7 bước cơ bản dưới đây:

Tùy vào địa điểm thăm khám, kỹ thuật siêu âm áp dụng và tình trạng sức khỏe của mẹ bầu, quy trình cũng như thời gian thực hiện sẽ được thay đổi.

Bên cạnh việc tuân thủ lịch khám thai, để hạn chế dị tật thai nhi mẹ nên chú ý tiêm ngừa trước khi mang thai đầy đủ, chăm sóc tốt sức khỏe, duy trì cân nặng khỏe mạnh, thận trọng khi dùng thuốc (nên tham khảo bác sĩ khi cần), bổ sung Axit folic có thể giúp ngăn ngừa khuyết tật của cột sống và não, tuyệt đối không uống rượu, bia và hút thuốc. Đặc biệt, cần chăm sóc đặc biệt với những phụ nữ có các bệnh từ trước như bệnh tiểu đường.