Chắc bạn đã biết khi tham gia bất kỳ liệu trình điều trị bệnh nào thì cũng phải tuân thủ đúng lịch hẹn của bác sĩ để đảm bảo sự hiệu quả và an toàn cho bạn. Dịch vụ tiêm vaccine cũng không ngoại lệ, vì nó khá quan trọng và liên quan nhiều đến sức khỏe, cuộc sống mỗi người. Vậy nếu bạn đã lỡ hẹn và đang thắc mắc tiêm vaccine không đúng lịch có sao không?
Lịch tiêm vaccine là gì? Chúng ta có thể hiểu đơn giản nó giống như một mốc thời điểm đã được lập ra sẵn từ trước và bạn chỉ cần chờ đến ngày là có thể đi tiêm. Cụ thể, khi bạn tiêm vaccine mũi đầu tiên thì bác sĩ sẽ cho mình 1 lịch hẹn để thực hiện các mũi tiêm nhắc lại. Vậy nên nó khá là quan trọng và bạn cần phải nhớ kỹ.
Còn nếu giải thích theo một cách y khoa hơn thì lịch tiêm vaccine chính là một kế hoạch được thiết lập rõ ràng dựa vào độ tuổi, tình trạng sức khỏe để vaccine có thể phát huy hiệu quả tối đa. Lịch này sẽ đảm bảo mọi người dân đặc biệt là trẻ em, được tiêm chủng đúng thời điểm nhằm bảo vệ bản thân tránh khỏi các bệnh truyền nhiễm.
Ngoài ra, lịch tiêm vaccine có thể khác nhau giữa các quốc gia tùy thuộc vào tình hình dịch bệnh, các loại vaccine có sẵn hoặc chính sách y tế công cộng. Để hiểu rõ hơn về ý nghĩa của một lịch trình tiêm vaccine, bạn hãy tham khảo các thông tin giải đáp ở phần tiếp theo nhé.
Tại sao phải tuân thủ lịch tiêm vaccine?
Nếu mọi người thường xuyên trải nghiệm các liệu trình làm đẹp, ví dụ như trị mụn chẳng hạn. Dựa vào phác đồ của bác sĩ đặt ra thì sau lần điều trị đầu tiên, bạn sẽ được nghỉ dưỡng 1 khoảng thời gian nhất định để da được phục hồi rồi mới tiếp tục những lần điều trị sau đó. Điều này sẽ giúp da khỏe mạnh hơn, an toàn hơn khi điều trị.
Tiêm vaccine cũng tương tự như thế, giữa các mũi tiêm sẽ có một khoảng thời gian chờ khác nhau, để cơ thể chúng ta có thể kịp thích ứng với vaccine đó từ đó phát huy tối đa hiệu quả bảo vệ của nó. Ngoài ra, bạn cũng luôn phải tuân thủ lịch trình tiêm vaccine nhằm đảm bảo một số lợi ích sau đây:
Tạo miễn dịch tối ưu: Tuân thủ lịch tiêm vaccine là cách tốt nhất để đảm bảo cơ thể có đủ thời gian sản sinh ra kháng thể cần thiết nhằm chống lại các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Mỗi loại vaccine đều được phát triển dựa trên nghiên cứu khoa học bài bản nên sẽ cần một khoảng thời gian nhất định để tạo ra hệ miễn dịch mạnh mẽ, có khả năng kháng các loại virus cụ thể. Vì thế, nếu tiêm vaccine không đúng lịch, cơ thể có thể không sản sinh đủ lượng kháng thể có thể khiến cơ thể dễ bị mắc bệnh ngay cả khi đã tiêm vaccine.
Ngăn ngừa dịch bệnh: Việc tiêm chủng đúng lịch trình vừa giúp bảo vệ sức khỏe cho từng cá nhân vừa giúp kiểm soát và hạn chế sự lây lan của các bệnh dịch nguy hiểm. Bạn có thể tưởng tượng rằng nếu như cả cộng đồng đều được tiêm chủng đầy đủ thì sẽ giảm thiểu nguy cơ bùng phát các dịch bệnh ví dụ như sởi, bại liệt, cúm,… Một điều quá tuyệt vời đối với toàn xã hội.
Bảo vệ bản thân và cộng đồng: Lợi ích lớn nhất từ việc tiêm vaccine đó chính là tạo ra “miễn dịch cộng đồng”. Nó giống như một tấm lá chắn, giúp đẩy lùi sự lây lan của các dịch bệnh. Khi cả cộng đồng đều có hệ miễn dịch tốt thì áp lực lên ngành y tế sẽ được giảm hẳn, những đối tượng như trẻ em hay người già sẽ được đảm bảo an toàn hơn và từ đó chúng ta sẽ nhẹ nhõm hơn khi đối mặt với dịch bệnh. Tránh những tình trạng quá tải như dịch bệnh Covid cách đây không lâu.
Tiêm Vaccine không đúng lịch có ảnh hưởng gì?
Theo các chuyên gia thì điều đáng sợ nhất đó là người dân không tiêm vaccine hoặc là tiêm ở những nơi kém chất lượng gây ra các rủi ro ngoài ý muốn. Còn vấn đề tiêm không đúng lịch thì sẽ không quá nguy hiểm nhưng vẫn sẽ gây nên một chút ảnh hưởng đến hiệu quả của từng loại vaccine. Cụ thể, việc tiêm không đúng lịch sẽ có 2 trường hợp là tiêm sớm hơn hoặc tiêm trễ hơn lịch hẹn. Điều này dẫn đến những vấn đề như sau:
Tiêm vacxin sớm hơn lịch
Có thể trong một số trường hợp ví dụ như người dân sắp phải đi định cư, du học nước ngoài hoặc gặp vấn đề về sức khỏe thì họ sẽ yêu cầu được tiêm vacxin sớm hơn lịch. Điều này không quá nghiệm trọng, tuy nhiên tiêm trước lịch hẹn cũng sẽ làm giảm đi tính hiệu quả của vaccine thậm chí trong một số trường hợp cũng gây ra tác dụng phụ.
Hiệu quả: Như đã đề cập bên trên thì mỗi dòng vaccine được tạo ra có một mốc thời gian riêng để tạo ra kháng thể. Nên nếu như mọi người tiêm quá sớm, hệ miễn dịch của cơ thể có thể chưa đủ phát triển sẽ dẫn đến việc không tạo ra đủ kháng thể, từ đó làm giảm hiệu quả của vaccine. Việc này sẽ được bác sĩ phổ biến rõ ràng cho bạn trước khi quyết định tiêm, nên cũng có thể yên tâm nhé.
Tác dụng phụ: Khi cơ thể của bạn chưa kịp thích nghi với mũi tiêm sớm hơn dự kiến thì chắc chắn sẽ tạo nên một số kích ứng hoặc tác dụng phụ ngoài ý muốn. Có thể bao gồm sốt, mệt mỏi, phát ban, hoặc đôi khi nghiêm trọng hơn có thể dẫn đến phản ứng dị ứng mạnh. Các bác sĩ cũng gặp khó khăn hơn rất nhiều khi tiêm sớm cho người dân, vì rất khó để theo dõi các biến chứng và cách khắc phục hiệu quả.
Tiêm vacxin trễ hơn lịch
Trong mọi lĩnh vực của cuộc sống, việc bạn thực hiện trễ hơn so với lịch trình dự kiến đều gây ra những điều không tốt. Ví dụ như trễ lịch trị mụn, mụn sẽ mọc nhiều hơn, phải mất thời gian điều trị lại. Trễ deadline công việc sẽ ảnh hưởng đến kết quả làm việc của cả một hệ thống. Tiêm vacxin trễ cũng không ngoại lệ, vì có nhiều trường hợp người dân bận rộn quá hoặc do một lý do nào đó, không thể tiêm đúng lịch. Điều này sẽ dẫn đến những vấn đề sau:
Hiệu quả: Tiêm vaccine trễ hơn lịch chắc chắn sẽ làm giảm hiệu quả bảo vệ của các loại vaccine. Vi khi tiêm trễ, khoảng cách giữa các liều vaccine sẽ bị giãn ra quá mức, làm suy giảm khả năng kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể, khiến bạn không có đủ lượng kháng thể cần thiết để bảo vệ bệnh.
Nguy cơ mắc bệnh: Một sự thật bạn phải chấp nhận đó là tiêm vaccine trễ hơn lịch sẽ làm tăng nguy cơ mắc bệnh do khả năng chống chọi, phòng ngừa bệnh sẽ bị suy giảm. Đặc biệt với trẻ em, người già sẽ dễ bị tổn thương hoặc các biến chứng nếu không được tiêm vaccine đúng thời gian quy định.
Cần tiêm lại: Nếu trước hợp bạn trễ lịch tiêm quá lâu hoặc bỏ lỡ mũi tiêm nhắc lại thì cần tham vấn bác sĩ để được tư vấn kỹ chi tiết việc tiêm lại hoặc tiêm thêm liều bổ sung để đảm bảo cơ thể luôn đủ kháng thể để chống chọi với các dịch bệnh lây nhiễm.
Xử lý khi quên tiêm vaccine
Mặc dù hệ quả của việc quên tiêm vaccine hoặc tiêm vaccine trễ hơn lịch hẹn là không nhỏ, thế nhưng rất nhiều người dân vẫn gặp phải tình trạng này. Việc mọi người quên tiêm cũng dễ hiểu bởi vì khoảng cách giữa các lần tiêm khá lâu, và đôi khi vì áp lực của cơm áo gạo tiền làm cho chúng ta không còn bận tâm nhiều đến vấn đề sức khỏe nữa.
Nhưng cũng không sao, đừng quá lo lắng nhé bởi vì khi bạn quên thì sẽ có hướng khắc phục bằng cách thực hiện những lưu ý dưới đây:
Liên hệ với cơ sở y tế: Khi nhận ra mình đã quên tiêm vaccine, điều đầu tiên bạn nên làm là liên hệ với cơ sở y tế bằng cách gọi điện hoặc đến trực tiếp nơi đó để được các chuyên gia y tế tư vấn và hướng dẫn cụ thể. Những người có chuyên môn sẽ cung cấp thông tin về các bước tiếp theo để tiêm bổ sung cũng như thực hiện các biện pháp phòng ngừa cần thiết trong thời gian chờ tiêm.
Tham khảo ý kiến bác sĩ: Khi quên tiêm vaccine, việc tham khảo ý kiến bác sĩ là điều bạn nên làm. Bác sĩ sẽ dựa vào loại vaccine mà bạn đang sử dụng, thời gian quên tiêm, tình trạng sức khỏe hiện tại để đưa ra lời khuyên phù hợp.
Tiêm bù lịch vaccine: Trong một số trường hợp đặc biệt, bác sĩ sẽ đề nghị tiêm bù lịch vaccine để đảm bảo cơ thể vẫn được bảo vệ đầy đủ. Lịch tiêm bù sẽ cần thực hiện càng sớm càng tốt và khi tiêm xong, bạn sẽ được hẹn lịch cho mũi nhắc lại. Nhớ phải ghi chú lại hoặc đặt lịch hẹn trong điện thoại để không quên lần nữa bạn nhé.
Một lưu ý mà bạn cần phải ghi nhớ đó là luôn phải ưu tiên lựa chọn các cơ sở y tế, bệnh viện uy tín, được chứng nhận an toàn để thực hiện việc tiêm vaccine. Bởi vì những địa chỉ này sẽ đảm bảo có đội ngũ bác sĩ, chuyên gia y tế giỏi, họ sẽ có kinh nghiệm xử lý khi bạn rơi vào tình huống quên hoặc bỏ lỡ việc tiêm vaccine định kỳ. Để biết địa chỉ nào uy tín, bạn có thể tham khảo một số bài viết trước của Đa khoa Phương Nam nhé.
Tiêm vaccine cũng như bất kỳ liệu trình điều trị, làm đẹp khác, bạn phải luôn thực hiện đúng lịch hẹn để đảm bảo hiệu quả mang lại cao nhất. Hy vọng với những thông tin giải đáp trong bài viết “tiêm vaccine không đúng lịch có sao không” này, bạn sẽ hiểu hơn và có trách nhiệm hơn với chính sức khỏe của mình. Hãy nhớ rằng, có sức khỏe mới có hạnh phúc và có sức khỏe mới có nhiều thời gian hơn để ở bên cạnh những người thân yêu của mình!