Xét nghiệm HPV đường miệng (lưỡi) có được không?

Trang chủ > Chuyên khoa > Nội khoa > Huyết học > Xét nghiệm HPV đường miệng (lưỡi) có được không?

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 4 14, 2025

Nhiễm virus HPV ở miệng không chỉ gây sùi mào gà, mụn cóc sinh dục mà còn tiềm ẩn nguy cơ ung thư vòm họng, một bệnh lý nghiêm trọng đe dọa sức khỏe và tính mạng. Việc thực hiện xét nghiệm HPV đường miệng (lưỡi) đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe toàn diện và phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn.

HPV ở miệng là gì?

HPV ở miệng là tình trạng nhiễm virus xảy ra do quan hệ tình dục bằng miệng không an toàn với người đã nhiễm HPV. Loại virus HPV xâm nhập có thể dẫn đến nhiều bệnh lý khác nhau, từ các biểu hiện nhẹ như u nhú sinh dục, sùi mào gà, đến các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư khẩu hầu và các loại ung thư nguy hiểm khác ở cả nam giới và nữ giới.

HPV ở miệng là tình trạng nhiễm virus Human Papillomavirus (HPV) ở khu vực miệng và họng
HPV ở miệng là tình trạng nhiễm virus Human Papillomavirus (HPV) ở khu vực miệng và họng.

Trên phạm vi toàn cầu, ước tính mỗi năm có khoảng 690.000 ca ung thư liên quan đến virus HPV được phát hiện ở cả hai giới. Đáng chú ý, virus HPV là nguyên nhân gây ra khoảng 80.000 trường hợp ung thư khẩu hầu ở nam giới và 19.000 trường hợp tương tự ở nữ giới hàng năm. Tại Việt Nam, theo thống kê của Globocan năm 2020, virus HPV gây ra 605 ca ung thư khẩu hầu, trong đó có đến 306 trường hợp tử vong.

HPV ở miệng chủ yếu lây truyền qua quan hệ tình dục bằng miệng với người đã nhiễm virus. Các hạt virus HPV có trong nước bọt hoặc chất nhầy của người bệnh có khả năng xâm nhập vào cơ thể người lành thông qua các tổn thương nhỏ hoặc vết nứt trên niêm mạc miệng và cổ họng. Ngoài ra, việc dùng chung các vật dụng cá nhân như bàn chải đánh răng hay dao cạo râu cũng có thể là một con đường lây nhiễm HPV ở vùng miệng.

Nguy cơ mắc ung thư vòm họng từ HPV ở miệng

Ung thư vòm họng là một căn bệnh nguy hiểm phát triển ở vùng họng, với các triệu chứng ban đầu dễ bị nhầm lẫn với các bệnh lý hô hấp thông thường. Tại Việt Nam, ung thư vòm họng là loại ung thư phổ biến chiếm tỷ lệ 12% các ca ung thư. Thực tế, có đến 70% bệnh nhân được phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn, gây ra nhiều khó khăn trong quá trình điều trị.

Bệnh ung thư vòm họng có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi, tuy nhiên, đối tượng có nguy cơ mắc bệnh cao nhất là nam giới trong độ tuổi từ 40 đến 60. Các yếu tố nguy cơ chính bao gồm việc nhiễm virus Epstein – Barr (EBV) hoặc virus HPV các type nguy cơ cao như 16 và 18. Bên cạnh đó, lối sống và thói quen sinh hoạt không lành mạnh như: lạm dụng bia rượu, thuốc lá và thường xuyên tiêu thụ thực phẩm lên men như dưa muối cũng làm tăng nguy cơ ung thư vòm họng.

Việc phát hiện và điều trị ung thư vòm họng ở giai đoạn sớm đóng vai trò then chốt trong việc nâng cao hiệu quả điều trị. Tuy nhiên, do các triệu chứng ban đầu thường không rõ ràng, phần lớn bệnh nhân chỉ phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn, lúc các tế bào ung thư đã lan rộng sang các khu vực lân cận.

Khi gặp phải các dấu hiệu cảnh báo sau, người bệnh cần nhanh chóng đến các bệnh viện chuyên khoa ung bướu để được thăm khám và chẩn đoán kịp thời nguy cơ ung thư vòm họng:

Xét nghiệm phát hiện HPV ở miệng được không?

KHÔNG. Hiện tại, chưa có phương pháp tầm soát hoặc phát hiện virus HPV tại khu vực hầu họng. Đối với phụ nữ, có xét nghiệm HPV để đánh giá nguy cơ nhiễm virus này và xét nghiệm Pap Smear để tầm soát ung thư cổ tử cung. Tuy nhiên, nam giới hiện chưa có phương pháp tương tự để tầm soát HPV và các loại ung thư do virus HPV.

Điều trị HPV ở miệng

Virus HPV là nguyên nhân gây ra một số bệnh ở miệng, bao gồm sùi mào gà và ung thư vòm họng. Khi bị sùi mào gà ở lưỡi hoặc miệng, bác sĩ có thể chỉ định điều trị bằng thuốc kháng sinh (tiêm hoặc uống) nhằm kiểm soát virus. Bên cạnh đó, các phương pháp khác như đốt sùi, áp lạnh, đốt laser truyền thống và ALA – PDT (sử dụng ánh sáng huỳnh quang và oxy hoạt lực) cũng được áp dụng để tác động lên vùng bệnh và khống chế virus.

Đối với ung thư vòm họng do virus HPV, phác đồ điều trị được bác sĩ xây dựng dựa trên giai đoạn tiến triển của bệnh. Trường hợp bệnh ở giai đoạn cuối, việc điều trị tập trung vào kéo dài thời gian sống và nâng cao chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân. Sau các liệu pháp hóa trị và xạ trị, người bệnh được khuyến khích luyện tập há miệng và xoa bóp vùng cổ để giảm thiểu các tác dụng phụ có thể xảy ra.

Một nghiên cứu tại Mỹ đã chỉ ra tỷ lệ sống sót sau 5 năm ở bệnh nhân ung thư vòm họng tùy thuộc vào giai đoạn bệnh tại thời điểm phát hiện. Cụ thể, tỷ lệ này là 72% ở giai đoạn 1, 64% ở giai đoạn 2, 62% ở giai đoạn 3 và giảm xuống còn 38% ở giai đoạn cuối. Lưu ý rằng, thể trạng và tâm lý của mỗi người mà thời gian sống là khác nhau.

Cách phòng ngừa HPV ở miệng

Hiện tại, virus HPV chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Vì vậy, các biện pháp phòng ngừa chủ động đóng vai trò vô cùng quan trọng, trong đó bao gồm việc tiêm vắc xin ngừa virus HPV và quan hệ tình dục an toàn.

Tiêm ngừa vắc xin HPV

Vắc xin phòng virus HPV được công nhận là an toàn và mang lại hiệu quả cao trong việc bảo vệ nam/nữ khỏi các bệnh liên quan đến loại virus này. Chuyên gia khuyến cáo, trẻ em nên bắt đầu tiêm phòng từ 9 tuổi để có được sự bảo vệ sớm nhất trước nguy cơ lây nhiễm HPV. Tại Việt Nam, hiện có hai loại vắc xin phòng HPV đang được lưu hành là Gardasil và Gardasil 9.

Tiêm ngừa vắc xin HPV
Tiêm ngừa vắc xin HPV

Vắc xin Gardasil (Mỹ) được chỉ định tiêm cho trẻ em gái và phụ nữ từ 9 đến 26 tuổi nhằm phòng ngừa các bệnh như sùi mào gà, ung thư cổ tử cung, âm hộ và âm đạo. Lịch tiêm của vắc xin này bao gồm 3 mũi:

  • Mũi 1: Lần tiêm đầu tiên
  • Mũi 2: Cách 2 tháng sau mũi 1
  • Mũi 3: Cách 6 tháng sau mũi 1

Vắc xin Gardasil 9 là loại vắc xin do Mỹ sản xuất giúp phòng ngừa 9 loại virus HPV phổ biến, bao gồm các type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. Vắc xin này được khuyến cáo sử dụng cho cả nam và nữ trong độ tuổi từ 9 đến 45 tuổi.

Phác đồ tiêm vắc xin HPV cho người từ 9 tuổi đến dưới 15 tuổi

Phác đồ 2 mũi:

  • Mũi 1: Tiêm liều đầu tiên trong độ tuổi quy định
  • Mũi 2: Tiêm cách mũi 1 từ 6-12 tháng
  • Lưu ý: Nếu mũi 2 được tiêm cách mũi 1 dưới 5 tháng, cần tiêm thêm mũi 3 cách mũi 2 ít nhất 3 tháng

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

  • Mũi 1: Tiêm liều đầu tiên trong độ tuổi quy định
  • Mũi 2: Tiêm cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
  • Mũi 3: Tiêm cách mũi 2 ít nhất 4 tháng

Phác đồ tiêm vắc xin HPV cho người từ 15 tuổi đến 45 tuổi:

Phác đồ 3 mũi (0-2-6):

  • Mũi 1: Tiêm liều đầu tiên trong độ tuổi quy định
  • Mũi 2: Tiêm cách mũi 1 ít nhất 2 tháng
  • Mũi 3: Tiêm cách mũi 2 ít nhất 4 tháng

Phác đồ tiêm nhanh:

  • Mũi 1: Tiêm liều đầu tiên trong độ tuổi quy định
  • Mũi 2: Tiêm cách mũi 1 ít nhất 1 tháng
  • Mũi 3: Tiêm cách mũi 2 ít nhất 3 tháng

Quan hệ tình dục an toàn và lành mạnh

Quan hệ tình dục lành mạnh và an toàn là một biện pháp chủ động và hiệu quả để phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục, bao gồm cả các bệnh do virus HPV gây ra.

Quan hệ tình dục lành mạnh và an toàn để phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục
Quan hệ tình dục lành mạnh và an toàn để phòng ngừa các bệnh lây truyền qua đường tình dục

Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm HPV ở vùng miệng, bạn nên tuân thủ các nguyên tắc sau:

  • Sử dụng bao cao su và hạn chế quan hệ bằng miệng;
  • Duy trì mối quan hệ chung thủy với một bạn tình;
  • Tránh quan hệ khi đối phương có dấu hiệu nhiễm HPV;
  • Thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.

Câu hỏi thường gặp về virus HPV ở lưỡi

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về virus HPV ở lưỡi:

1. Có phải bị HPV ở miệng thì sẽ bị ung thư?

Không phải tất cả các trường hợp nhiễm virus HPV ở miệng đều dẫn đến ung thư. Virus HPV được chia thành hai nhóm chính: nhóm nguy cơ thấp gây ra các bệnh như u nhú và sùi mào gà sinh dục, và nhóm nguy cơ cao có khả năng gây ung thư. Việc virus HPV ở miệng có tiến triển thành ung thư hay tự đào thải khỏi cơ thể phụ thuộc vào chủng virus HPV mà người bệnh nhiễm phải cũng như thể trạng sức khỏe của từng cá nhân.

2. HPV ở miệng có tự khỏi không?

Trong nhiều trường hợp, cơ thể có khả năng tự loại bỏ virus HPV. Tuy nhiên, khi nhiễm HPV ở miệng gây ra các tình trạng như mụn cóc sinh dục hoặc sùi mào gà, việc can thiệp và điều trị tại cơ sở y tế là cần thiết.

Tóm lại, xét nghiệm HPV đường miệng đóng vai trò ngày càng quan trọng trong việc phát hiện sớm và phòng ngừa các bệnh lý ung thư vùng đầu và cổ liên quan đến virus HPV. Việc nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của xét nghiệm này và chủ động thực hiện khi có yếu tố nguy cơ là hành động cần thiết để bảo vệ sức khỏe bản thân.

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Giờ làm việc

Thứ 2 - Chủ Nhật

Thời gian: 07h00p - 18h00p

Liên Hệ

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ