Giải Đáp Thật Chi Tiết: Xét Nghiệm Sinh Hóa Máu Là Gì?

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Cử nhân Trương Thị Thanh Hương

Cử nhân Xét nghiệm I Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Xét nghiệm sinh hóa máu là gì?

Xét nghiệm sinh hóa máu là gì? là băn khoăn của rất nhiều người, chúng ta cùng tìm hiểu nhé!

Xét nghiệm sinh hóa máu là một xét nghiệm đánh giá các chỉ số liên quan đến sự trao đổi chất trong cơ thể như:

• Glucose
• Canxi
• Albumin
• Acid Uric
• Natri
• Kali
• Bicarbonate (CO2)
• Clorua
• Nito ure (BUN)
• Creatinine
• Alkaline phosphatase (ALP)
• Alanine amino transferase (ALT, SGPT)
• Aspartate amino transferase (AST, SGOT)
• Bilirubin

Các chỉ số trên có ý nghĩa quan trọng giúp bác sĩ chẩn đoán và theo dõi diễn tiến bệnh lý một cách hữu hiệu.

Xét nghiệm sinh hóa máu để làm gì?

Sau khi biết xét nghiệm sinh hóa máu là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu vai trò của xét nghiệm này.

Xét nghiệm sinh hóa máu là xét nghiệm giúp đo nồng độ một số chất trong máu. Các chỉ số trao đổi chất cung cấp thông tin về mức đường huyết (glucose), sự cân bằng của chất điện giải và axit / bazơ đồng thời đánh giá chức năng thận, gan,… Xét nghiệm này còn được sử dụng để sàng lọc các bệnh như tiểu đường, huyết áp cao,…

Ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm sinh hóa máu

Sau khi tìm hiểu xét nghiệm sinh hóa máu là gì? Chúng ta cùng tìm hiểu sơ qua về ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm sinh hóa máu trong việc hỗ trợ bác sĩ chuẩn đoán và theo dõi bệnh, cụ thể:

Đường glucose

Chỉ số glucose cao trong máu thường cho thấy bệnh tiểu đường, tuy nhiên nhiều bệnh lý và tình trạng khác cũng có thể gây ra tình trạng này.

Mức đường huyết ngẫu nhiên (không đói) lớn hơn 200 mg / dL cho thấy các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh tiểu đường.

Mức đường huyết lúc đói:

Canxi

Khoảng tham chiếu: 8,6–10,2 mg

Ý nghĩa chỉ số cao: Mức độ cao cho thấy người bệnh đang ung thư tuyến cận giáp.

Ý nghĩa chỉ số thấp:

• Các vấn đề về tuyến tụy.
• Suy gan hoặc thận.
• Rối loạn chức năng tuyến cận giáp.
• Thiếu vitamin D trong máu.

Acid Uric

Khoảng tham chiếu:

• Nam giới: 180 – 420 mmol/l.
• Nữ giới:  150 – 360 mmol/l.

Ý nghĩa chỉ số cao: Bệnh nhân đang mắc một hoặc hơn trong các bệnh lý như gout, suy thận, đa hồng cầu, tăng bạch cầu đơn nhân, nhiễm trùng nặng, bệnh vảy nến,…

Ý nghĩa chỉ số thấp: Acid Uric giảm khi bệnh nhân mắc bệnh Wilson, Fanconi và phụ nữ mang thai.

Albumin

Khoảng tham chiếu: 3,4–5,4 g / dL.

Ý nghĩa chỉ số cao: Trường hợp này albumin rất hiểm xảy ra.

Ý nghĩa chỉ số thấp:  Cơ thể không đủ protein, mắc các bệnh lý về gan, thận hoặc gần đây đã phẫu thuật để giảm cân.

Natri

Khoảng tham chiếu:

• 136–145 mEq / L (từ 18 – 90 tuổi).
• 132–146 mEq / L (trên 90 tuổi).

Ý nghĩa chỉ số cao: Đang mắc chứng Cushing do có quá nhiều cortisol trong máu trong một thời gian dài, bệnh đái tháo nhạt.

Ý nghĩa chỉ số thấp:

• Bị mất nước.
• Gần đây đã nôn mửa thường xuyên.
• Bị suy thận, tim hoặc gan.
• Hội chứng tiết hormone không thích hợp (SIADH).
• Bệnh Addison xảy ra khi tuyến thượng thận không nhận đủ lượng hormone.

Kali

Khoảng tham chiếu: 3,5 – 5,1 mEq.

Ý nghĩa chỉ số cao: Bệnh thận hoặc các vấn đề về chức năng tim.

Ý nghĩa chỉ số thấp: Các vấn đề nội tiết tố hoặc dùng thuốc lợi tiểu để giúp thải chất lỏng.

CO2 (carbon dioxide, bicarbonate)

Khoảng tham chiếu:

• 23–29 mEq / L (từ 18 – 60 tuổi).
• 23–31 mEq / L (từ 61 – 90 tuổi).
• 20–29 mEq / L (trên 90 tuổi).

Ý nghĩa chỉ số cao: Mức độ cao có thể có nghĩa là bệnh nhân không thở đúng cách hoặc đang gặp vấn đề bất thường trong quá trình trao đổi chất hoặc hormone.

Ý nghĩa chỉ số thấp: Mức độ thấp bệnh nhận gặp bất thường ở thận, nhiễm độc trong máu hoặc có quá nhiều axit trong cơ thể (nhiễm axit).

Clorua

Khoảng tham chiếu:

• 98 – 107 mEq / L (từ 18 – 90 tuổi).
• 98 – 111 (trên 90 tuổi).

Ý nghĩa chỉ số cao: Chức năng thận bị suy giảm, không lọc đủ axit ra khỏi cơ thể.

Ý nghĩa chỉ số thấp: Bệnh Addison, mất nước hoặc suy tim sung huyết (CHF) .

BUN (nitơ urê máu)

Khoảng tham chiếu:

• 16 – 20 mg / dL (từ 18 – 60 tuổi).
• 8 – 23 mg / dL (trên 60).

Ý nghĩa chỉ số cao: Mức độ cao cho thấy các vấn đề về thận, bao gồm suy thận hoặc viêm cầu thận, nhiễm trùng bộ phận lọc máu của thận (cầu thận).

Ý nghĩa chỉ số thấp: Mức độ thấp có thể có nghĩa là bạn không cung cấp đủ protein trong chế độ ăn uống của mình hoặc bạn bị bệnh gan.

Creatinine

Khoảng tham chiếu:

• 0,9–1,3 mg / dL (nam 18 – 60 tuổi).
• 0,8–1,3 mg / dL (nam trên 60 tuổi).
• 0,6–1,1 mg / dL (nữ 18 – 60 tuổi).
• 0,6–1,2 mg / dL (nữ trên 60 tuổi).

Ý nghĩa chỉ số cao: Đang mắc các bệnh về cơ hoặc thận, tiền sản giật.

Ý nghĩa chỉ số thấp: Mức độ thấp cho thấy cơ bắp của bệnh nhân đang suiy yếu bất thường.

ALP

Khoảng tham chiếu: 20 – 40 UI/L.

Ý nghĩa chỉ số cao cho thấy bệnh nhân đang mắc các bệnh như:

• Bệnh Paget.
• Tắc nghẽn ống mật.
• Viêm túi mật.
• Sỏi mật.
• Viêm gan.
• Xơ gan.

Ý nghĩa chỉ số thấp cho thấy các tình trạng:

• Phẫu thuật tim.
• Thiếu kẽm.
• Suy dinh dưỡng.
• Rối loạn chuyển hóa xương.

ALT 

Khoảng tham chiếu: 20 – 40 UI/L.

Ý nghĩa chỉ số cao cho thấy:

• Viêm gan.
• Ung thư gan.
• Xơ gan.
• Các tình trạng tổn thương gan khác.

Mức ALT thấp là bình thường.

AST

Khoảng tham chiếu: 20 – 40 UI/L.

Ý nghĩa chỉ số cao cho thấy các vấn đề như:

• Bạch cầu đơn nhân.
• Viêm gan.
• Xơ gan.
• Viêm tụy.
• Các vấn đề về tim.

Mức AST thấp là bình thường.

Bilirubin

Xét nghiệm Bilirubin giúp bác sĩ chẩn đoán một số bệnh lý như:

• Hội chứng Gilbert một tình trạng vô hại trong đó cơ thể bạn không sản xuất đủ enzym để giảm mức bilirubin phá hủy các tế bào hồng cầu bất thường.
• Các phản ứng của thuốc.
• Viêm gan.
• Tắc nghẽn ống mật.

Quy trình xét nghiệm sinh hóa máu

Bên cạnh những băn khoăn về xét nghiệm sinh hóa máu là gì? Thì quy trình thực hiện loại xét nghiệm này cũng được rất nhiều người quan tâm.

Tại mỗi cơ sở y tế sẽ thực hiện theo một các bước xét nghiệm máu khác nhau, tuy nhiên, một quy trình xét nghiệm đạt chuẩn y khoa phải có các bước sau: