Bụng Cồn Cào Khi Mang Thai 3 Tháng Đầu Do Đâu?

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ NGÔ THỊ VINH

Bác sĩ Sản khoa I Bệnh viện Đa khoa Phương Nam

Đặt lịch Xem hồ sơ

Bụng cồn cào khi mang thai 3 tháng đầu có sao không?

Dưới đây là một số nguyên nhân khiến mẹ bầu có hiện tượng bụng cồn cào khi mang thai 3 tháng đầu:

• Uống quá nhiều nước: Bà bầu uống quá nhiều nước có thể dẫn đến cảm giác no giả, ăn ít hơn và nhanh đói hơn, từ đó gây ra tình trạng bụng cồn cào, khó chịu.
• Thai nhi bị đói: Khi thai nhi càng lớn, nhu cầu dinh dưỡng của bà bầu càng cao, từ đó dẫn đến cảm giác đói bụng cồn cào.
• Ăn thức ăn cay nóng: Các loại thức ăn cay nóng có thể kích thích lớp lót dạ dày và tăng nguy cơ loét dạ dày, gây ra cảm giác bụng cồn cào khi mang thai.
• Thay đổi Hormone: Mang thai làm thay đổi Hormone của cơ thể phụ nữ, đặc biệt trong giai đoạn 3 tháng đầu mẹ bầu có thể bị ốm nghén, dẫn đến cảm giác bụng đói cồn cào.
• Ăn quá nhanh hoặc quá ít: Bà bầu ăn quá nhanh hoặc quá ít có thể làm não bộ chưa kịp kích thích gây ra cảm giác đói bụng cồn cào.
• Tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc như Corticosteroid, Somatropin có thể gây ra cảm giác đói bụng liên tục ở bà bầu nếu chị em vẫn đang sử dụng.
• Nhiễm ký sinh trùng: Nhiễm ký sinh trùng như giun sán có thể ngăn chặn sự hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể, từ đó bà bầu thường xuyên cảm thấy đói bụng cồn cào mặc dù vẫn ăn uống đầy đủ.

Để giảm tình trạng bụng cồn cào khi mang thai, bà bầu nên duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, đảm bảo cung cấp đủ dinh dưỡng cho cả mẹ và thai nhi, hạn chế ăn quá nhanh hoặc quá ít, tránh ăn thực phẩm cay.

Nguyên nhân sôi bụng, cồn cào bụng khi mang thai 3 tháng đầu

Bên cạnh vấn đề bụng cồn cào khi mang thai 3 tháng đầu thì mẹ cũng cần nắm những nguyên nhân gây ra tình trạng này.

Sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu có nhiều nguyên nhân khác nhau:

• Đói và ngửi thấy mùi món ăn hấp dẫn: Khi cảm thấy đói, ngửi thấy mùi món ăn hấp dẫn, não bộ sẽ phát ra tín hiệu tăng tiết dịch tiêu hóa và nhu động ở ruột, dẫn tới sôi bụng. Đi kèm với đó là biểu hiện tăng tiết nước bọt, khiến mẹ cảm thấy bụng cồn cào, rất thèm ăn.
• Thức ăn mới (lạ) hoặc bồi bổ quá mức: Các thức ăn nhiều đạm, dầu mỡ, cay nóng thường dễ dẫn tới khó tiêu, dễ tích khí trong đường ruột gây sôi bụng. Ngoài ra, một số mẹ thiếu hụt Enzyme Lactase để hấp thụ đường sữa thường xuất hiện tình trạng sôi bụng mỗi khi uống sữa. Những người mắc bệnh này sẽ sôi bụng và tiêu chảy sau ăn từ 30 phút – 2 giờ.
• Ăn nhanh và nuốt phải không khí, ăn xong đi nằm ngay hoặc ít vận động: Điều này làm cho quá trình tiêu hóa gặp khó khăn cũng như diễn ra lâu hơn, tích tụ khí trong dạ dày dễ dẫn tới tiếng kêu ùng ục phát ra từ bụng của mẹ bầu.
• Tâm lý căng thẳng, lo âu: Cảm giác lo lắng, căng thẳng cũng làm cho hệ tiêu hóa stress, từ đó gây ra những cơn co bóp bất thường, tạo ra tiếng sôi bụng kèm theo đó là tình trạng đầy hơi và khó tiêu.
• Rối loạn hệ vi khuẩn đường ruột: Thức ăn hàng ngày nếu thiếu lợi khuẩn tạo điều kiện cho hại khuẩn phát triển mạnh cũng làm quá trình tiêu hóa gặp khó khăn.
• Bệnh lý: Các bệnh lý liên quan đến dạ dày, đại tràng hay rối loạn tiêu hóa cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới sôi bụng.

4 cách xử lý nhanh hiện tượng sôi bụng, cồn cào bụng ở mẹ bầu 3 tháng đầu

Tùy vào nguyên nhân gây sôi bụng mà mẹ bầu cũng cần biết những cách xử lý nếu bụng cồn cào khi mang thai 3 tháng đầu.

Đối với sôi bụng do sinh lý, bạn có thể thực hiện theo những gợi ý sau:

Ăn nhẹ: Đói là một nguyên nhân dẫn tới bụng sôi, vì vậy, khi có dấu hiệu này, bạn nên ăn nhẹ cháo, bánh mì… Bên cạnh đó, cũng không cần ăn quá no mà phải ăn chậm, nhai kỹ để hạn chế lượng không khí nuốt vào. Sau khi ăn, mẹ bầu có thể vận động nhẹ nhàng bằng những bài tập đơn giản nhằm giúp quá trình tiêu hóa diễn ra tốt hơn.

Uống nước gừng tươi: Gừng tươi là một loại thuốc dân gian quen thuộc, có tính ấm, vị cay. Thành phần Zingeron, Shogaol trong củ gừng với công dụng chống nôn, co thắt, ngừa viêm loét ruột, hỗ trợ đầy bụng, chướng hơi, kích thích tiêu hóa làm giảm tình trạng khó tiêu – nguyên nhân hàng đầu gây sôi bụng. Bạn có uống nước gừng tươi theo 2 cách sau đây: 

• Cách 1: Cho 3 lát gừng tươi cùng với 1 giọt dầu bạc hà vào ly nước ấm, uống từng ngụm nhỏ mỗi sáng.

• Cách 2: Lấy 1 ly nước ấm thêm 3 lát gừng tươi, 1 thìa mật ong cùng với 2 thìa nước cốt chanh khuấy đều và thưởng thức mỗi sáng.

Uống nước gạo rang: Nước gạo rang có tác dụng hỗ trợ điều trị hiệu quả các vấn đề rối loạn tiêu hóa như sôi bụng, đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy, viêm dạ dày… Gạo sau khi rang thường có màu vàng sẫm và hơi cháy, một phần tinh bột trong gạo dễ dàng bị phá hủy tạo ra than hoạt tính. Khi vào cơ thể chúng sẽ hấp thụ các vi khuẩn lạ, chất độc hại trong niêm mạc ruột, đưa ra ngoài qua hệ thống bài tiết. Ngoài ra, nước gạo rang còn giúp điều trị hiệu quả những vấn đề rối loạn tiêu hóa như sôi bụng, đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy, viêm dạ dày,…

Ăn lá mơ: Lá mơ, với vị đắng, tính mát, chứa nhiều vitamin C, Beta-carotene và các Acid Amin, có tác dụng kích thích tiêu hóa giúp cải thiện tình trạng mẹ mang thai ở 3 tháng đầu bị sôi bụng, đầy hơi, khó tiêu, triệu chứng co thắt dạ dày, tá tràng. Dưới đây là một số cách dễ dàng để chế biến lá mơ mà bạn có thể tham khảo:

• Cách 1: Dùng 1 nắm lá mơ tươi rửa sạch, ăn kèm trong bữa cơm.
• Cách 2: 50g lá mơ thái nhỏ trộn với 2 lòng trắng trứng gà, sau đó đem chiên không dầu. Nên sử dụng khi còn nóng để giảm vị đắng của lá mơ.

Cách phòng tránh hiện tượng sôi bụng, cồn cào bụng 3 tháng đầu quay lại

Để phòng tránh và giảm sự khó chịu của chứng sôi bụng trong thai kỳ, các mẹ bầu có thể áp dụng những cách sau đây:

• Uống nước nhiều: Mẹ nên uống khoảng 2 – 3 lít nước/ngày, chia làm nhiều lần trong ngày. Nước giúp hỗ trợ quá trình tiêu hóa, làm đầy dạ dày và giảm bớt hiện tượng bụng ồn ào. Mẹ có thể sử dụng các loại nước như nước lọc, hoa quả, sữa, nước canh, nhưng tránh uống những loại nước chứa chất kích thích như chè, cafe.
• Ăn chín uống sôi, đảm bảo vệ sinh thực phẩm: Mẹ cần ăn những thực phẩm đã chín và đạt chuẩn vệ sinh thực phẩm để đảm bảo an toàn cho đường tiêu hóa.
• Bổ sung thực phẩm dễ tiêu hóa: Chị em nên bổ sung vào chế độ ăn của mình những thực phẩm dễ tiêu hóa như khoai lang, sữa chua, rau quả, ngũ cốc để giảm bớt gánh nặng cho hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, mẹ bầu cần dùng với lượng vừa phải và đảm bảo đầy đủ chất dinh dưỡng.
• Nhai chậm: Chị em cần dành đủ thời gian cho mỗi bữa ăn, nhai kỹ và nuốt chậm. Điều này giúp giảm lượng khí mẹ nuốt vào, tăng cường quá trình tiêu hóa, giảm sự khó chịu của sôi bụng.
• Hạn chế thực phẩm khó tiêu: Mẹ nên hạn chế đồ uống nhiều đường, có gas, thực phẩm chiên rán hay có tính axit. Những thực phẩm này khó tiêu, gây áp lực lên dạ dày, kích thích đường tiêu hóa làm sôi bụng.
• Chú ý tình trạng cơ địa và thực phẩm không hợp: Mẹ lưu ý nếu cơ thể thiếu hụt Enzyme dẫn đến không dung nạp Lactose thì cần hạn chế sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa. Nên tập quen dần với món ăn mới, lạ để hạn chế kích thích đường tiêu hóa.

Lưu ý khi điều trị sôi, cồn cào bụng khi mang thai 3 tháng đầu

Dưới đây là một số lưu ý nhỏ trong điều trị sôi bụng khi mang thai 3 tháng đầu:

• Cần phân biệt rõ biểu hiện của sôi bụng sinh lý và sôi bụng bệnh lý:

+ Sôi bụng sinh lý thường xuất hiện khi đói hoặc lúc ngửi thấy mùi thức ăn hấp dẫn.

+ Sôi bụng bệnh lý có thể xảy ra bất cứ lúc nào.

• Các đặc điểm khác nhau giữa sôi bụng sinh lý và sôi bụng bệnh lý:

+ Sôi bụng sinh lý không kèm theo các triệu chứng đau và chướng bụng, chán ăn, mệt mỏi.

+ Sôi bụng bệnh lý đi kèm với đau bụng, đại tiện ngay sau khi ăn, chán ăn, mệt mỏi, buồn nôn và các triệu chứng bất thường khác.

• Không tự ý sử dụng thuốc khi chưa rõ nguyên nhân và không có chỉ định từ bác sĩ.

Thực phẩm mẹ bầu nên kiêng khi bụng cồn cào

Để tránh tình trạng bụng cồn cào nặng hơn khi mang thai, mẹ bầu cần chú ý kiêng một số thực phẩm sau:

• Kiêng các thực phẩm lên men: Đồ ăn lên men thường tạo hơi và chứa nhiều axit có thể làm tăng tiết dịch dạ dày, gây ra cơn đau bụng. Do đó mẹ bầu không nên ăn những loại thực phẩm như hành muối, dưa muối, cà muối,…

• Không nên ăn các loại quả chua như cam, quýt, khế, sấu,… Vì chúng cũng là lý do làm tăng axit trong dạ dày và khiến cho tỳ vị bị khó chịu, gây ra tình trạng ợ chua, rối loạn chức năng đường ruột. Nếu các mẹ bầu thèm chua, nên ăn sau bữa ăn 30 phút đến 1 tiếng, tuyệt đối không ăn khi dạ dày đang trống rỗng.
• Các loại đồ ăn cứng, nhiều dầu mỡ: Thai phụ cũng cần kiêng những loại thực phẩm này. Vì chúng dễ làm tăng gánh nặng, khiến dạ dày phải co bóp, tiết dịch vị nhiều và làm cơn đau bụng ở mẹ bầu càng trở nên dữ dội.
• Thực phẩm đóng hộp: Mẹ bầu không nên ăn các loại đồ ăn này vì chúng chứa chất bảo quản dễ gây hại cho dạ dày cũng như đường tiêu hoá.
• Đồ ăn cay nóng: Mẹ bầu nên tránh đồ ăn cay nóng để giảm nguy cơ đau dạ dày, đau bụng nóng.
• Đồ uống chứa chất kích thích: Mẹ bầu cũng không nên uống những thực phẩm chứa chất kích thích như bia rượu, cà phê, đồ uống có ga, vì chúng thường kích thích dạ dày và gây ra những biểu hiện khó chịu cho bà bầu.

Ngoài ra, mẹ bầu nên có chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học, đầy đủ dinh dưỡng, ăn lượng nhỏ và thường xuyên trong ngày, tránh tiêu thụ thực phẩm quá no hoặc quá nhanh.