Tác giả: Duyen Nguyen Ngày đăng: Tháng bảy 16, 2024
Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây để cân bằng chế độ ăn, cung cấp đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể.
Mục Lục Bài Viết
Calo rỗng (empty calories) là thuật ngữ dùng để chỉ những loại calo đến từ thực phẩm, đồ uống chứa ít hoặc không có giá trị dinh dưỡng. Những thực phẩm và đồ uống này thường có nhiều đường, chất béo xấu mà không cung cấp đủ các vitamin, khoáng chất, protein, chất xơ, các chất dinh dưỡng cần thiết khác.
Theo một khảo sát của Dịch vụ nghiên cứu nông nghiệp (ARS) tại Beltsville, Maryland (cơ quan nghiên cứu khoa học nội bộ chính của USDA – Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ), nam giới trưởng thành ăn trung bình 923 calo rỗng mỗi ngày. Đối với nữ giới, lượng calo rỗng trung bình nạp vào là 624 calo mỗi ngày. Bên cạnh đó, theo Khảo sát kiểm tra dinh dưỡng và sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ (NHANES) năm 2010, có tới gần 40% tổng lượng calo tiêu thụ của trẻ em từ 2 – 18 tuổi ở dạng calo rỗng. Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết, lượng calo rỗng được tiêu thụ vượt xa lượng calo tương ứng cho tất cả các nhóm tuổi – giới tính (dao động từ 8 – 20%).
Việc tiêu thụ nhiều thực phẩm chứa calo rỗng có thể dẫn đến tăng cân và các vấn đề sức khỏe như bệnh tim, tiểu đường loại 2, các bệnh liên quan đến béo phì. Do đó, việc hạn chế calo rỗng và thay thế bằng những thực phẩm giàu dinh dưỡng là điều rất quan trọng để duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh.
Những loại thực phẩm calo rỗng chứa nhiều đường và chất béo không lành mạnh nhưng lại thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết như vitamin, khoáng chất, protein, chất xơ và các chất dinh dưỡng khác mà cơ thể cần. Khi ăn nhiều loại thực phẩm này sẽ gây ra tác hại vô cùng nguy hiểm đối với sức khỏe như:
Thực phẩm chứa calo rỗng thường thiếu các vitamin và khoáng chất quan trọng. Khi cơ thể không nhận đủ các chất dinh dưỡng này sẽ dễ dẫn đến suy dinh dưỡng, hệ miễn dịch yếu kém và tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính.
Calo rỗng thường có nguồn gốc từ các loại thực phẩm có nhiều đường và chất béo không lành mạnh. Khi tiêu thụ quá nhiều calo mà không cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể để hoạt động, calo dư thừa sẽ chuyển hóa thành mỡ, dẫn đến tăng cân và béo phì. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), béo phì là yếu tố nguy cơ chính cho nhiều bệnh mãn tính như tiểu đường type 2, bệnh tim mạch và một số loại ung thư.
Một số loại thực phẩm chứa calo rỗng, đặc biệt là đồ ngọt, thức ăn nhanh, còn chứa nhiều đường và chất béo bão hòa. Đường và chất béo bão hòa khi nạp vào cơ thể quá nhiều có thể gây rối loạn chức năng insulin, dẫn đến bệnh tiểu đường. Theo nghiên cứu của Trường Đại học Y Harvard, việc tiêu thụ nhiều đường tinh luyện có thể tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2 .
Ngoài ra, các chất phụ gia trong thực phẩm chế biến sẵn cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
Thực phẩm chứa calo rỗng như đồ ăn nhanh, bánh ngọt và đồ uống có ga thường rất ít hoặc không có chất xơ. Điều này làm giảm khối lượng phân và làm cho phân trở nên cứng, dẫn đến táo bón và khó tiêu. Táo bón lâu dài có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn như trĩ và viêm túi thừa.
Bên cạnh đó, các loại thực phẩm chứa calo rỗng thường chứa nhiều đường, chất béo không lành mạnh có thể gây viêm ruột, tăng nguy cơ mắc hội chứng ruột kích thích (IBS), tăng sản xuất khí trong ruột, gây đầy hơi, khó tiêu.
Tiêu thụ quá nhiều đường và chất béo không lành mạnh không chỉ gây hại cho sức khỏe thể chất mà còn có tác động tiêu cực đến tâm lý, hành vi. Đường có thể ảnh hưởng đến sự cân bằng của các chất dẫn truyền thần kinh như serotonin, một chất dẫn truyền thần kinh quan trọng giúp điều chỉnh tâm trạng.
Ngoài ra, Chất béo bão hòa, chất béo trans thường có trong thức ăn nhanh, đồ ăn vặt có thể gây ra viêm nhiễm trong cơ thể, bao gồm cả não. Sự viêm nhiễm này có thể dẫn đến thay đổi tâm trạng và tăng nguy cơ mắc các vấn đề tâm lý như trầm cảm, lo âu.
Các nghiên cứu từ Viện Quốc gia về Sức khỏe Tâm thần Mỹ (NIMH) đã chỉ ra rằng, việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể làm giảm mức serotonin, dẫn đến cảm giác buồn bã và trầm cảm.
Các loại thực phẩm chứa calo rỗng đều có một điểm chung, đó là calo cao nhưng hàm lượng dinh dưỡng rất thấp. Dưới đây là một số ví dụ phổ biến:
Hiện nay, có rất nhiều thực phẩm chứa calo rỗng mà chúng ta vẫn đang ăn hàng ngày nhưng không hề hay biết. Để tránh ăn phải thực phẩm chứa calo rỗng, bạn cần lưu ý một số điều sau:
Đồ ngọt là những nhóm thực phẩm chứa rất nhiều calo rỗng, ít dinh dưỡng. Vì vậy, thay vì ăn nhiều đồ ngọt, bạn nên tên thay thế bằng các thực phẩm lành mạnh như:
Đây là cách đơn giản và hiệu quả nhất để biết được hàm lượng calo, chất dinh dưỡng trong thực phẩm. Nên chọn mua thực phẩm ít đường, chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa và nhiều chất xơ. Một số thông tin dinh dưỡng quan trọng cần chú ý trên nhãn thực phẩm bao gồm:
Tự nấu ăn tại nhà giúp bạn kiểm soát được nguyên liệu và cách chế biến, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Nên chọn các phương pháp chế biến ít dầu mỡ như hấp, luộc, nướng,… đồng thời hạn chế sử dụng đường, muối, gia vị khi nấu ăn.
Không phải tất cả các loại đường đều là calo rỗng. Một số loại đường tự nhiên, chẳng hạn như mật ong và đường thô, có thể chứa một số vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, hầu hết các loại đường tinh luyện và đường thêm vào thực phẩm đều thuộc loại này.
Kiểm tra hàm lượng dinh dưỡng trên bao bì sản phẩm. Những thực phẩm có lượng chất xơ, protein, vitamin và khoáng chất thấp là calo rỗng.
Loại bỏ hoàn toàn calo rỗng khỏi chế độ ăn uống là không cần thiết và việc loại bỏ hoàn toàn những thực phẩm chứa calo rỗng ra khỏi chế độ ăn vô cùng khó khăn. Thay vào đó, bạn nên tập trung duy trì chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng, hạn chế calo rỗng ở mức tối đa để có lợi cho sức khỏe.
Nguồn tham khảo:
Bài viết “What are empty calories?” tại medicalnewstoday.com
Bài viết “Snacking Associated with Increased Calories, Decreased Nutrients” tại ars.usda.gov
Bài viết “Recognizing and Avoiding Empty Calories” tại healthline.com
Lưu ý: Thông tin trong bài viết mang tính chất tham khảo vì còn tùy thuộc vào nhiều yếu tố như tình trạng sức khỏe của từng cá nhân. Vì thế, độc giả vui lòng thăm khám và tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để nhận được tư vấn chính xác nhất! Xin cảm ơn!