Hotline:
1800 2222
Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 3 6, 2025
Bác sĩ tư vấn Y khoa
Nghiên cứu chỉ ra rằng, ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính bảng và máy tính có thể gây hại cho cả mắt và da. Về lâu dài, ánh sáng xanh thúc đẩy quá trình lão hóa, dẫn đến các vấn đề như da đổi màu, viêm nhiễm và suy yếu bề mặt da, tăng nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm về mắt. Vậy, ánh sáng xanh là gì?
Mục Lục Bài Viết
Ánh sáng xanh là một dải ánh sáng có bước sóng từ 380nm đến 500nm, thuộc dải bước sóng mà mắt người có thể nhìn thấy được. Ánh sáng xanh xuất hiện từ nguồn tự nhiên như ánh sáng mặt trời đến các nguồn nhân tạo như thiết bị điện tử – máy tính, điện thoại, tivi và các màn hình khác mà chúng ta tiếp xúc hàng ngày.
Ánh sáng xanh là chứa đựng lượng năng lượng photon cao hơn so với các màu khác trong quang phổ nhìn thấy được như lục hoặc đỏ. Chính năng lượng cao này tạo ra nguy cơ tiềm ẩn về tổn thương khi ánh sáng xanh được hấp thụ bởi các tế bào khác nhau trong cơ thể.
Tiếp xúc liên tục với ánh sáng xanh cường độ cao có thể gây tổn thương, thậm chí làm chết các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc. Hậu quả là gây rối loạn điều tiết mắt, suy giảm thị lực, và tăng nguy cơ mù lòa.
Ánh sáng xanh, đặc biệt là ánh sáng xanh lam có bước sóng ngắn, mang năng lượng cao, có thể gây hại cho mắt. Dưới đây là một số tác hại của ánh sáng xanh đối với mắt:
Các bệnh lý về mắtMặc dù giác mạc và thủy tinh thể đóng vai trò là lớp bảo vệ mắt khỏi một số loại ánh sáng, nhưng ánh sáng xanh vẫn có khả năng xuyên qua các lớp bảo vệ này và gây hại cho các cấu trúc bên trong mắt.
Sử dụng các thiết bị điện tử ngày càng nhiều dẫn đến thời gian tiếp xúc với ánh sáng xanh tăng lên, có thể gây suy giảm thị lực vĩnh viễn và làm tăng nguy cơ mắc các tật khúc xạ như cận thị.
Mỏi mắt kỹ thuật sốViệc sử dụng các thiết bị kỹ thuật số quá gần hoặc trong thời gian dài có thể gây ra hội chứng mỏi mắt kỹ thuật số (hay còn gọi là thị lực màn hình), ảnh hưởng đến khả năng tập trung của mắt. Các triệu chứng thường gặp của hội chứng này bao gồm:
Thoái hóa điểm vàngTiếp xúc kéo dài với ánh sáng xanh có thể gây tổn thương tế bào võng mạc và dẫn đến các vấn đề thị lực nghiêm trọng, chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng. Thoái hóa điểm vàng gây mờ hoặc mất hẳn các chi tiết ở vùng trung tâm tầm nhìn, trong khi tầm nhìn ngoại vi vẫn được giữ nguyên.
Tăng sắc tố daNgoài ra, tiếp xúc với ánh sáng xanh có thể dẫn đến tình trạng tăng sắc tố da. Nghiên cứu cho thấy sắc tố do ánh sáng xanh gây ra có màu đậm hơn và tồn tại lâu hơn so với sắc tố do tia UVA và UVB gây ra.
Bên cạnh đó, ánh sáng xanh có thể xuyên qua da, gây ra các phản ứng oxy hóa, phá vỡ cấu trúc collagen và elastin, đẩy nhanh quá trình lão hóa da, làm mất đi độ săn chắc và đàn hồi tự nhiên.
Tiềm ẩn nguy cơ trầm cảmViệc tiếp xúc với ánh sáng xanh vào ban đêm có thể gây mất ngủ và làm rối loạn nhịp sinh học, dẫn đến mệt mỏi, cáu gắt, và về lâu dài có thể gây ra các vấn đề như rối loạn lo âu và trầm cảm.
Một nghiên cứu năm 2017 đã chứng minh rằng việc tiếp xúc kéo dài với ánh sáng xanh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm thần, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và các rối loạn tâm lý khác.
Tăng nguy cơ mắc bệnh ung thưÁnh sáng xanh, đặc biệt là vào ban đêm, có thể ức chế sản xuất melatonin, một hormone giúp điều hòa giấc ngủ và nhịp sinh học. Rối loạn nhịp sinh học có liên quan đến tăng nguy cơ mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư đại trực tràng.
Một nghiên cứu từ Đại học Exeter (Anh) cho thấy ánh sáng xanh phát ra từ điện thoại thông minh, máy tính bảng và đèn LED có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt. Những người thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng xanh từ các thiết bị này có nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt cao gấp đôi và nguy cơ ung thư vú cao hơn 1,5 lần so với người ít tiếp xúc.
Khiến trẻ có nguy cơ mắc béo phìTiếp xúc lâu dài với ánh sáng xanh có thể gây ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất của cơ thể. Đặc biệt ở trẻ em, do hệ thống tế bào chưa phát triển đầy đủ và khả năng lọc ánh sáng xanh còn hạn chế, việc tiếp xúc với các thiết bị điện tử có thể làm tăng nguy cơ béo phì.
Gây giảm hoặc mất thị lực vĩnh viễnVõng mạc là lớp mô thần kinh nằm trong cùng của mắt, có chức năng quan trọng là chuyển đổi ánh sáng thành tín hiệu điện và truyền đến não thông qua dây thần kinh thị giác, cho phép chúng ta nhìn thấy. Vì vậy, võng mạc đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ thị lực và ngăn ngừa mù lòa.
Ánh sáng xanh có khả năng xuyên qua thủy tinh thể, tiếp cận và gây tổn thương các tế bào võng mạc, từ đó dẫn đến suy giảm hoặc thậm chí mất thị lực vĩnh viễn.
Gây nên tình trạng khó ngủViệc tiếp xúc với ánh sáng xanh từ điện thoại, tivi hoặc máy tính trước khi ngủ có thể gây rối loạn giấc ngủ do ảnh hưởng đến quá trình sản xuất melatonin, một hormone quan trọng giúp điều hòa nhịp sinh học và giấc ngủ của cơ thể.
Gây đục thủy tinh thểTiếp xúc lâu dài với ánh sáng xanh có thể gây tổn thương tế bào võng mạc và dẫn đến các vấn đề thị lực khác nhau, bao gồm cả việc góp phần vào sự phát triển của đục thủy tinh thể. Trẻ em đặc biệt dễ bị ảnh hưởng hơn người lớn vì mắt của trẻ hấp thụ nhiều ánh sáng xanh hơn từ các thiết bị kỹ thuật số.
Ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị điện tử có thể gây hại cho mắt nếu tiếp xúc lâu dài. Dưới đây là một số biện pháp đơn giản giúp bạn bảo vệ đôi mắt của mình:
Giảm thời gian nhìn vào màn hình điện thoại, máy tínhTheo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc sử dụng các thiết bị công nghệ như máy tính, điện thoại, và máy tính bảng nên được giảm cường độ sau 3 giờ mỗi ngày để hạn chế nguy cơ suy giảm thị lực và mắc các bệnh nguy hiểm về mắt. Đặc biệt, làm việc liên tục với máy tính quá 4 giờ có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu như mỏi mắt, khô mắt, và đau nhức mắt.
Thực hiện quy tắc “20-20-20” được các chuyên gia nhãn khoa khuyến cáo: sau mỗi 20 phút sử dụng máy tính hoặc điện thoại, hãy nhìn vào khoảng cách 20 feet (khoảng 6 mét) trong 20 giây. Phương pháp “giải lao” cho mắt này giúp giảm tình trạng quá tải thị giác, cho phép mắt tái tạo và tập trung lại.
Việc tránh ở trong nhà hoặc môi trường hẹp liên tục cũng rất quan trọng trong việc bảo vệ thị lực. Khi có cơ hội tiếp xúc với không gian rộng, đa dạng vật thể và có điều kiện nhìn xa, mắt được tập luyện để điều tiết một cách tự nhiên và dễ dàng hơn.
Điều chỉnh độ sáng và độ phân giải của màn hình Ánh sáng từ màn hình máy tính là nguyên nhân chính gây mỏi mắt và lóa mắt khi làm việc. Để giảm thiểu tác động này, bạn nên cài đặt màn hình chống lóa hoặc sử dụng kính có lớp phủ chống phản xạ (AR), giúp giảm độ chói bằng cách làm giảm ánh sáng phản xạ.
Ngoài ra, việc tối ưu hóa trải nghiệm đọc và soạn thảo bằng cách sử dụng cỡ chữ lớn hơn, thiết lập độ tương phản phù hợp (nền trắng – chữ đen) cũng là biện pháp hiệu quả để bảo vệ mắt.
Nhiều nhà sản xuất điện thoại thông minh đã tích hợp các tính năng như điều chỉnh độ sáng màn hình ban đêm và chế độ lọc ánh sáng xanh để giảm thiểu tác động có hại của ánh sáng xanh lên mắt người dùng.
Dùng bộ lọc ánh sáng xanh Nếu công việc của bạn gắn liền với máy tính, hãy cân nhắc sử dụng các biện pháp bảo vệ mắt. Bạn có thể dùng tấm phim chống chói hoặc lắp đặt bộ lọc ánh sáng xanh cho màn hình. Ngoài ra, các phần mềm giảm ánh sáng xanh cũng rất hữu ích, ví dụ như F.lux cho máy tính, Twilight cho Android và Night Shift cho iOS.
Bổ sung các loại vitamin tốt cho mắt như vitamin A, E, C… Để bảo vệ mắt, việc bổ sung vitamin và khoáng chất thiết yếu là rất quan trọng. Các vitamin A, E, C, B6, B9, B12 giúp nuôi dưỡng giác mạc, chống oxy hóa, bảo vệ tế bào võng mạc và giảm viêm. Lutein và Zeaxanthin, hai dưỡng chất quan trọng cho mắt, có thể được tìm thấy trong các loại thực phẩm có màu vàng, đỏ và xanh đậm.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Nguồn tham khảo: Research progress about the effect and prevention of blue light on eyes https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6288536/
Đa khoa Phương Nam I Thương hiệu thăm khám và chữa bệnh uy tín, chất lượng với đội ngũ và kiến thức y khoa hiện đại, cơ sở vật chất kỹ thuật tiên tiến. Vì cuộc sống là vô giá, chúng tôi đề cao triết lý “đón mừng cuộc sống”, đồng hành cùng với gia đình trong việc chăm sóc sức khỏe bệnh nhân
Hotline
