Bệnh động kinh có di truyền không? Nhận biết bệnh ở trẻ

Trang chủ > Chuyên khoa > Trị liệu > Nhãn khoa > Bệnh động kinh có di truyền không? Nhận biết bệnh ở trẻ

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 3 5, 2025

Động kinh là một rối loạn của hệ thần kinh trung ương, trong đó hoạt động của não bị thay đổi, gây ra các cơn co giật hoặc những thay đổi bất thường về hành vi, cảm giác, và đôi khi là mất ý thức. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh động kinh ảnh hưởng đến 50 triệu người trên khắp thế giới. Vậy, bệnh động kinh có di truyền không?

Bệnh động kinh có di truyền không?

Theo Tổ chức Động kinh, các nghiên cứu đã xác định được hơn 500 gen có liên quan đến bệnh động kinh. Tuy nhiên, không phải tất cả các gen này đều được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác trong gia đình. Một số đột biến gen có thể xuất hiện mới ở trẻ em, ngay cả khi cha mẹ không mang gen đó. Hiện tượng này được gọi là “đột biến de novo.”

Để xác định liệu bệnh động kinh có di truyền hay không, chúng ta cần xem xét các nguyên nhân gây bệnh một cách chi tiết. Mặc dù có nhiều yếu tố có thể dẫn đến động kinh, chúng thường được phân loại thành ba nhóm chính:

  • Nguyên nhân do các yếu tố di truyền;
  • Căn nguyên ẩn – cryptogeni;
  • Nguyên nhân từ các tổn thương não mắc phải.

Bệnh động kinh hoàn toàn có khả năng di truyền, thậm chí là cao lên đến 12% đối với động kinh toàn thể.
Bệnh động kinh hoàn toàn có khả năng di truyền, thậm chí lên đến 12% đối với động kinh toàn thể.

Đối với các trường hợp động kinh do nguyên nhân mắc phải như chấn thương đầu, tổn thương não trước khi sinh của trẻ, u não, dị dạng mạch máu não, đột quỵ, viêm màng não hay viêm não do virus, thì không có yếu tố di truyền.

Riêng nhóm căn nguyên ẩn (cryptogenic), các nhà khoa học vẫn chưa thể kết luận chắc chắn về tính chất di truyền của bệnh.

Trong các nguyên nhân gây động kinh, yếu tố di truyền là một trong những điều đáng lưu ý nhất. Tuy nhiên, cần hiểu rằng không phải tất cả các trường hợp động kinh liên quan đến yếu tố di truyền đều được di truyền từ người thân trong gia đình.

Tuy nhiên, cũng có những trường hợp động kinh phát sinh do đột biến gen mới xuất hiện ở một cá nhân, thường là ở các gen kiểm soát sự hưng phấn của tế bào thần kinh não. Trong những trường hợp này, người bệnh có thể không có tiền sử gia đình mắc động kinh. Điều này cho thấy rằng, không phải tất cả các trường hợp động kinh có nguyên nhân di truyền đều là do thừa hưởng gen từ người thân. Mặc dù vậy, cần lưu ý rằng không phải ai có đột biến gen cũng sẽ phát triển bệnh động kinh. Các chuyên gia cho rằng, trong nhiều trường hợp, sự kết hợp giữa khuynh hướng di truyền và các yếu tố môi trường mới là yếu tố quyết định dẫn đến bệnh động kinh.

Theo thống kê, nếu một người có mẹ, cha hoặc anh chị em ruột mắc chứng động kinh, nguy cơ người đó phát triển bệnh ở độ tuổi 40 dao động từ 1 đến 20%.

Đặc biệt, nguy cơ này có sự khác biệt giữa các loại động kinh khu trú và toàn thể. Cụ thể, nếu người thân trong gia đình mắc động kinh toàn thể, nguy cơ phát triển bệnh sẽ cao hơn so với trường hợp người thân mắc động kinh khu trú.

Bệnh động kinh có lây không?

Bệnh động kinh là kết quả của sự phóng điện bất thường và quá mức từ các tế bào thần kinh trong vỏ não hoặc qua vỏ não, gây rối loạn chức năng của hệ thần kinh trung ương. Đến nay, các nghiên cứu chưa phát hiện bất kỳ con đường nào cho thấy bệnh động kinh có thể lây truyền từ người này sang người khác.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), động kinh là một bệnh mạn tính không lây nhiễm. 
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), động kinh là một bệnh mạn tính không lây nhiễm. 

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), động kinh là một căn bệnh mạn tính không lây nhiễm. Do đó, bạn hoàn toàn có thể yên tâm khi tiếp xúc với người mắc bệnh động kinh mà không cần lo lắng về nguy cơ lây bệnh.

Bệnh động kinh ở trẻ sơ sinh

Để chẩn đoán bệnh động kinh ở cả trẻ sơ sinh và người lớn, các bác sĩ sẽ dựa vào việc quan sát và phân tích các biểu hiện lâm sàng của cơn co giật, kết hợp với kết quả từ điện não đồ (EEG). Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra bệnh động kinh ở trẻ sơ sinh, bao gồm:

  • Nguyên nhân cấu tạo: các yếu tố như trẻ sinh đủ tháng nhưng bị thiếu oxy lên não, ngạt trong quá trình sinh, chấn thương sản khoa, xuất huyết não, bất thường phát triển não, hoặc mẹ bị nhiễm trùng khi mang thai đều có thể gây tổn thương não ở trẻ;
  • Nguyên nhân trao đổi chất: Canxi hoặc magie trong máu, hạ glucose;
  • Nguyên nhân truyền nhiễm: Các bệnh nhiễm trùng như viêm màng não hoặc viêm não;
  • Nguyên nhân di truyền: thừa hưởng các gen liên quan đến bệnh động kinh từ cha mẹ.

Đối với những người mắc bệnh động kinh và đang lo lắng về việc lập gia đình, điều quan trọng là nên chủ động đến gặp bác sĩ tư vấn di truyền để được thăm khám và tư vấn kỹ lưỡng. Gen chỉ là một trong những yếu tố có thể ảnh hưởng đến khả năng mắc bệnh động kinh, không phải là yếu tố mang tính chắc chắn sẽ mắc bệnh động kinh.

Các triệu chứng của bệnh động kinh ở trẻ sơ sinh rất đa dạng và phụ thuộc vào loại cơn co giật mà trẻ mắc phải. Một số triệu chứng chung hoặc dấu hiệu cảnh báo có thể giúp nhận biết cơn động kinh ở trẻ. Cụ thể như sau:

  • Nhìn chằm chằm, chớp mắt nhanh;
  • Xuất hiện các động tác giật ở tay và chân như cử động đạp xe, hai chân giật lên phía bụng, đầu gối co lại.
  • Cơ thể cứng đờ và mất ý thức.
  • Có dấu hiệu khó thở hoặc ngừng thở.
  • Không kiểm soát được ruột hoặc bàng quang.
  • Trong một thời gian ngắn, trẻ không có phản ứng với tiếng ồn hoặc lời nói xung quanh.
  • Trẻ tỏ ra bối rối hoặc có biểu hiện mơ hồ.
  • Có hiện tượng gật đầu nhịp nhàng kèm theo mất nhận thức hoặc ý thức.
  • Trong cơn co giật, môi trẻ có thể chuyển sang màu xanh, hơi thở bất thường và sau cơn có thể buồn ngủ hoặc mơ hồ.

Mục tiêu điều trị bệnh động kinh ở trẻ sơ sinh là kiểm soát và giảm thiểu các cơn co giật. Việc điều trị chủ yếu dựa vào thuốc, với nhiều loại thuốc khác nhau được lựa chọn tùy thuộc vào loại co giật, độ tuổi, tác dụng phụ, chi phí và mức độ dễ sử dụng. Điều quan trọng là phải tuân thủ đúng giờ và chỉ định dùng thuốc, không tự ý ngừng thuốc vì có thể khiến tình trạng co giật trở nên nghiêm trọng hơn.

Không phải tất cả trẻ mắc động kinh đều phải dùng thuốc suốt đời. Một số trường hợp có thể giảm liều và ngừng thuốc nếu không xuất hiện cơn co giật trong vài năm liên tiếp. Tuy nhiên, quá trình điều trị cần được bác sĩ chuyên khoa theo dõi và tư vấn sát sao để đảm bảo hiệu quả tốt nhất.

Ngoài điều trị bằng thuốc, còn có các phương pháp điều trị hỗ trợ khác như chế độ ăn sinh ceton (giàu chất béo, ít carbohydrate và protein). Trong một số trường hợp đặc biệt, có thể cân nhắc phẫu thuật để loại bỏ vùng não gây co giật, với điều kiện vùng não đó không ảnh hưởng đến các chức năng quan trọng như lời nói, trí nhớ hoặc thị giác.

Như vậy, câu trả lời cho câu hỏi “Bệnh động kinh có di truyền không?” là hoàn toàn có thể di truyền từ thế hệ trước sang thế hệ sau. Việc điều trị chủ yếu dựa vào thuốc, với nhiều loại thuốc khác nhau được lựa chọn tùy thuộc vào loại co giật, độ tuổi, tác dụng phụ, chi phí và mức độ dễ sử dụng. Điều quan trọng là phải tuân thủ đúng giờ và chỉ định dùng thuốc, không tự ý ngừng thuốc vì có thể khiến tình trạng co giật trở nên nghiêm trọng hơn.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Giờ làm việc

Thứ 2 - Chủ Nhật

Thời gian: 07h00p - 18h00p

Liên Hệ

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ