Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 3 5, 2025
Mục Lục Bài Viết
Dị vật trong mắt là tình trạng các vật thể lạ từ bên ngoài xâm nhập vào mắt. Những vật thể này có thể là bụi, cát, côn trùng hoặc những vật nhỏ khác trong sinh hoạt hàng ngày, gây ảnh hưởng đến giác mạc hoặc kết mạc của mắt.
Những tổn thương do dị vật gây ra thường không quá nghiêm trọng. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, tình trạng này có thể gây nhiễm trùng, thậm chí ảnh hưởng đến thị lực. Do đó, cần tìm cách lấy dị vật trong mắt sớm để tránh tốn thưởng và ảnh hưởng tới thị lực.
Giác mạc (cornea) là màng trong suốt, hình chỏm cầu. Giác mạc có cấu tạo gồm 5 lớp, thực hiện chức năng bảo vệ, kiểm soát và hội tụ ánh sáng đi vào mắt. Cùng với củng mạc (tròng trắng của mắt), giác mạc giúp bảo vệ mắt khỏi bụi bẩn, côn trùng và các dị vật khác, đồng thời, lọc 1 số tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời.
Dị vật làm xước giác mạc nghe có vẻ không đáng ngại, nhưng nếu không xử lý cẩn thận, vết xước có thể nhiễm trùng và gây ra những biến chứng nguy hiểm:
Các triệu chứng của dị vật trong mắt bao gồm:
Khi bị dị vật bay vào mắt, bạn có thể thử một số cách sau để lấy dị vật ra tại nhà:
Vị trí phổ biến của dị vật thường ở trong mắt mi trên. Để loại bỏ dị vật trong mắt ở vị trí này, người bệnh chỉ cần chạm một bên mặt có mắt vướng dị vật vào thau nước sạch. Chớp mắt liên tục để đẩy dị vật ra ngoài. Trường hợp dị vật mắc kẹt, người bệnh cần kéo mí trên và đưa mắt hướng xuống để dị vật rơi ra.
Có thể sử dụng thau nước sạch rồi chạm một bên mặt có mắt vướng dị vật vào. Việc chớp mắt liên tục khi ngâm mắt trong nước sẽ giúp đẩy dị vật ra ngoài hiệu quả. Phương pháp này đặc biệt hữu ích khi dị vật nằm ở vị trí dễ tiếp cận với nước.
Trường hợp dị vật có nhiều mảnh nhỏ, chẳng hạn như hạt cát, cần có phương pháp xử lý đặc biệt hơn. Những cách lấy dị vật trong mắt này cần được thực hiện nhẹ nhàng để tránh gây thêm kích ứng cho mắt.
Do mắt là một bộ phận vô cùng nhạy cảm, bạn cần hết sức cẩn thận khi thực hiện các thao tác lấy dị vật ra khỏi mắt.
Để giúp người khác lấy dị vật ra khỏi mắt, bạn có thể làm theo các bước sau:
Những dị vật có kích thước lớn hơn hạt bụi có nguy cơ làm tổn thương mắt rất cao, khi đó rất cần đến sự trợ giúp từ phía nhân viên y tế. Nếu dị vật sắc, kích thước lớn đâm vào mắt gây chảy máu, đau dữ dội thì việc đến gặp bác sĩ là điều cần thiết. Cần quan sát kỹ sự thay đổi của mắt đặc biệt là màu sắc, chảy máu, sự bất thường có trong mắt, thị lực giảm, xuất hiện dịch tiết ra từ mắt.
Đối với các dị vật như mảnh thủy tinh, móng tay,… cần phải được chuyên viên y tế xử lý. Nếu dị vật nằm bên trong mắt cần làm tiểu phẫu để loại bỏ. Trong trường hợp này không nên cố gắng tự lấy dị vật ra, điều này có thể làm cho tình trạng càng nguy hiểm hơn.
Nếu chẳng may bị dị vật lớn rơi vào mắt, nguy cơ tổn thương là rất cao. Trong những trường hợp sau, bạn cần đến gặp bác sĩ ngay lập tức để được hỗ trợ:
Trong những trường hợp trên, bác sĩ chuyên khoa mắt sẽ tiến hành kiểm tra và có thể áp dụng các phương pháp điều trị sau:
Sau khi lấy dị vật ra khỏi mắt, nếu bạn vẫn còn các triệu chứng đau và chảy nước mắt, hãy lưu ý những điều sau để giúp mắt phục hồi:
Dị vật có thể gây khó chịu, đau đớn, trầy xước bên trong mắt và thậm chí ảnh hưởng đến thị lực nếu không được xử lý kịp thời. Vì vậy, việc chủ động phòng ngừa và chăm sóc mắt để tránh dị vật là rất quan trọng. Dưới đây là một số biện pháp bạn có thể thực hiện:
Việc lấy dị vật ra khỏi mắt đúng cách và tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc sau điều trị sẽ giúp mắt nhanh chóng phục hồi. Ngược lại, nếu để tình trạng này kéo dài hoặc thao tác không đúng cách, nguy cơ nhiễm trùng, biến chứng và suy giảm thị lực là rất cao.
Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Professional, C. C. M. (n.d.). Corneal abrasion. Cleveland Clinic. https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/14423-corneal-abrasion
Department of Health & Human Services. (n.d.). Eye injuries – foreign body in the eye. Better Health Channel. https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/eye-injuries-foreign-body-in-the-eye