Đục thủy tinh thể: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Trang chủ > Chuyên khoa > Trị liệu > Nhãn khoa > Đục thủy tinh thể: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 3 5, 2025

Đục thủy tinh thể (đục nhân mắt, bệnh cườm đá, cườm khô) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm thị lực và mù lòa trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Bệnh lý có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, nhưng phổ biến nhất ở những người trên 50 tuổi.

Đục thủy tinh thể là gì?

Bệnh đục thủy tinh thể (hay còn gọi là đục nhân mắt, bệnh cườm đá, cườm khô) là tình trạng suy giảm thị lực xảy ra do sự biến đổi cấu trúc protein trong thủy tinh thể dưới tác động của các chất gây hại từ bên trong cơ thể hoặc từ môi trường bên ngoài.

Sự xáo trộn trong cấu trúc protein làm thay đổi các đặc tính như độ cong, độ trong suốt, độ đàn hồi và độ dày của thủy tinh thể dẫn đến tình trạng thủy tinh thể bị mờ đục. Điều này cản trở ánh sáng đi qua, gây suy giảm thị lực, ảnh hưởng đến các hoạt động hàng ngày như lái xe, đọc sách, và thậm chí có thể dẫn đến mù lòa nếu không được điều trị kịp thời.

Lão hóa là nguyên nhân phổ biến nhất gây đục thủy tinh thể.
Lão hóa là nguyên nhân phổ biến nhất gây đục thủy tinh thể.

Phân loại đục thủy tinh thể (cườm khô)

 Theo hình thái, vị trí

  • Đục nhân: thủy tinh thể là hiện tượng xảy ra khi nhân thủy tinh thể bị xơ cứng và chuyển màu vàng quá mức ở vùng trung tâm. Trong giai đoạn đầu, những thay đổi này gây ra các tật khúc xạ khiến người bệnh gặp khó khăn khi nhìn xa, và tình trạng này có thể chỉ xuất hiện ở một bên mắt mà không ảnh hưởng đến mắt còn lại.
  • Đục vỏ: thường bắt đầu với những vùng đục nhỏ, sau đó phát triển và liên kết với nhau tạo thành các vùng đục lớn hơn. Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn cuối, toàn bộ vùng từ bao đến nhân thủy tinh thể trở nên đục trắng hoàn toàn, được gọi là đục chín. Đặc điểm của tình trạng này là thường xảy ra ở cả hai mắt nhưng mức độ đục có thể không đồng đều.
  • Đục bao: tình trạng xuất hiện các vết đục nhỏ trên biểu mô và bao trước của thủy tinh thể, nhưng không gây ảnh hưởng đến lớp vỏ.

Các loại đục thủy tinh thể phân theo vị trí
Phân loại các loại đục thủy tinh thể phân theo vị trí

Phân loại theo mức độ

Tình trạng đục thủy tinh thể (cườm khô) được phân loại thành bốn giai đoạn chính, bao gồm: đục bắt đầu, đục tiến triển, đục gần hoàn toàn và đục hoàn toàn.

Ngoại trừ các trường hợp đục thủy tinh thể do chấn thương, nguyên nhân gốc rễ của tình trạng này thường là do sự biến đổi về cấu trúc và tỉ lệ của các phân tử protein bên trong thủy tinh thể. Sự thay đổi này tạo ra các vùng mờ đục, cản trở ánh sáng đến võng mạc và gây suy giảm thị lực.

Nguyên nhân gây đục thủy tinh thể

Phần lớn bệnh nhân đục thủy tinh thể là người lớn tuổi, do quá trình lão hóa tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên, bệnh cũng có thể xuất hiện do các nguyên nhân khác như rối loạn bẩm sinh, tai nạn, chấn thương hoặc biến chứng của các bệnh lý toàn thân. Bên cạnh đó, các chuyên gia phân loại nguyên nhân gây đục thủy tinh thể thành hai nhóm chính:

 Nguyên nhân nguyên phát

Đục thủy tinh thể là tình trạng thủy tinh thể trong mắt bị mờ đục, làm giảm khả năng truyền ánh sáng đến võng mạc, gây ra các vấn đề về thị lực. Dưới đây là một số dấu hiệu thường gặp của đục thủy tinh thể:

Ở giai đoạn sớm, người bệnh thường gặp một số triệu chứng nhẹ như cảm giác mờ mắt, gặp khó khăn khi lái xe vào ban đêm, hoặc có cảm giác như có một lớp màng mỏng che trước mắt.

Giai đoạn muộn, các triệu chứng trở nên rõ rệt và nghiêm trọng hơn. Người bệnh có thể nhận thấy màu sắc của thủy tinh thể thay đổi, xuất hiện những chấm đen trước mắt, tăng độ nhạy cảm với ánh sáng, khả năng nhận biết màu sắc giảm sút, và thậm chí có thể bị song thị (nhìn một vật thành hai).

Quá trình phát triển của bệnh từ giai đoạn sớm đến giai đoạn muộn thường diễn ra trong thời gian dài, khiến người bệnh dễ nhầm lẫn với các bệnh về mắt thông thường khác. Vì vậy, nhiều người thường bỏ qua các dấu hiệu ban đầu, đến khi bệnh đã chuyển biến nặng mới phát hiện và điều trị, làm giảm hiệu quả của việc can thiệp y tế.

Chẩn đoán bệnh đục thủy tinh thể

Để chẩn đoán bệnh đục thủy tinh thể, bác sĩ sẽ xem xét tiền sử bệnh của bạn và tiến hành kiểm tra mắt. Một số xét nghiệm có thể được sử dụng để xác định tình trạng bệnh, bao gồm:

  • Kiểm tra thị lực: Bác sĩ sẽ sử dụng bảng chữ cái hoặc thiết bị chuyên dụng để kiểm tra khả năng nhìn của bạn ở các khoảng cách khác nhau, giúp đánh giá mức độ suy giảm thị lực.
  • Khám mắt bằng kính hiển vi: Sử dụng kính hiển vi chuyên dụng để phóng đại và quan sát các cấu trúc phía trước của mắt, giúp bác sĩ phát hiện các bất thường như tình trạng đục của thủy tinh thể.

Điều trị đục thủy tinh thể

Tùy thuộc vào giai đoạn phát triển của bệnh đục thủy tinh thể, bác sĩ sẽ tư vấn các phương pháp phù hợp để cải thiện thị lực và điều trị bệnh một cách hiệu quả.

Sử dụng kính hỗ trợ

Ở giai đoạn đầu, khi thị lực chưa bị ảnh hưởng nhiều, bác sĩ thường khuyên bệnh nhân đeo kính hoặc sử dụng kính lúp để hỗ trợ. Đồng thời, cần bổ sung các dưỡng chất thiết yếu cho mắt và làm việc trong môi trường đủ ánh sáng để giảm thiểu các triệu chứng rối loạn thị giác.

Phẫu thuật

Trong trường hợp thuốc và kính không mang lại hiệu quả, phẫu thuật đục thủy tinh thể là cần thiết. Phẫu thuật Phaco là một lựa chọn an toàn và hiệu quả để cải thiện thị lực cho bệnh nhân đục thủy tinh thể.

Biện pháp phòng ngừa bệnh đục thủy tinh thể

  • Chủ động thăm khám ngay khi xuất hiện các dấu hiệu ban đầu như mỏi mắt, nhìn mờ, nhòe, nhức mắt, khô mắt hay rát mắt để phòng ngừa và phát hiện sớm bệnh đục thủy tinh thể.
  • Những người mắc bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường, cần thường xuyên chia sẻ với bác sĩ về các triệu chứng bất thường ở mắt để kịp thời phát hiện và ngăn ngừa các biến chứng có thể ảnh hưởng đến thị lực.
  • Cần chú trọng bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu thông qua chế độ ăn đa dạng, bao gồm các loại vitamin và các dưỡng chất chuyên biệt có tác dụng hỗ trợ bảo vệ thủy tinh thể.
  • Trong công việc và sinh hoạt hàng ngày, nên sử dụng các thiết bị bảo hộ chuyên dụng phù hợp với môi trường làm việc, đồng thời đeo kính mát khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời và khói bụi.
  • Tránh tiếp xúc với các yếu tố có nguy cơ gây hại cho thủy tinh thể như rượu bia, khói thuốc lá và các chất kích thích khác để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể.

Các câu hỏi thường gặp về bệnh đục thủy tinh thể

Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về bệnh đục thủy tinh thể (cườm khô) và giải đáp chi tiết:

 Chế độ ăn uống cho người sau phẫu thuật đục thủy tinh thể?

Sau phẫu thuật đục thủy tinh thể, bệnh nhân có thể ăn uống bình thường. Để hỗ trợ quá trình phục hồi và tăng cường sức khỏe mắt, nên bổ sung các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin A, B, C có trong rau củ quả như cà chua, cà rốt, bơ, các loại hạt, cải xoăn, súp lơ, rau bina,… Đồng thời, cần tránh sử dụng rượu bia, chất kích thích và các loại thức ăn cay nóng.

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Giờ làm việc

Thứ 2 - Chủ Nhật

Thời gian: 07h00p - 18h00p

Liên Hệ

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ