Song thị (Nhìn đôi): Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Trang chủ > Chuyên khoa > Trị liệu > Nhãn khoa > Song thị (Nhìn đôi): Nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và điều trị

Tác giả: Nguyễn Hương Ngày đăng: Tháng 10 10, 2024

Song thị, một căn bệnh không chỉ gây ảnh hưởng đến thị giác mà còn tác động lớn đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Việc tìm hiểu nguyên nhân và điều trị kịp thời là vô cùng quan trọng.

Song thị là gì?

Song thị là hiện tượng nhìn thấy hai hình ảnh của cùng một vật. Khi hai mắt nhìn vào một vật, trục nhìn của cả hai mắt đều hướng về vật đó và ảnh của vật rơi vào hoàng điểm – vùng trung tâm của võng mạc, tạo thành một ảnh duy nhất trong não. Tuy nhiên, nếu trục nhìn của một mắt lệch, ảnh của vật sẽ không rơi vào hoàng điểm, dẫn đến sự xuất hiện một ảnh mờ bên cạnh ảnh thật của mắt kia.

Nhìn thấy hai hình ảnh của một đối tượng, còn được gọi là song thị.
Nhìn thấy hai hình ảnh của một đối tượng, còn được gọi là song thị.

Song thị có thể là hậu quả của tổn thương trực tiếp lên các cơ vận động mắt hoặc tổn thương gián tiếp lên các dây thần kinh số III, IV, VI điều khiển hoạt động của mắt. Một số bệnh lý có thể dẫn đến song thị bao gồm: Bệnh nhược cơ, bệnh nhãn giáp, kẹt cơ vào lỗ gãy xương hốc mắt sau chấn thương, bệnh lý thần kinh vận nhãn do tiểu đường, viêm tự miễn, nhiễm siêu vi, chấn thương hoặc u bướu chèn ép,…

Nguyên nhân bệnh lý song thị

Song thị có thể là hiện tượng bẩm sinh, thường gặp ở trẻ nhỏ và người trưởng thành do ảnh hưởng của bệnh lý thần kinh, bệnh về mắt hoặc chấn thương. Một số nguyên nhân phổ biến bao gồm:

Song thị hai mắt

Song thị xảy ra khi hai mắt nhìn cùng một vật nhưng lại thấy hai hình ảnh. Tuy nhiên, hiện tượng này sẽ biến mất khi che một bên mắt lại. Nguyên nhân chính là do lác hoặc lé mắt, khiến hai mắt không cùng hướng nhìn và não bộ nhận tín hiệu hai hình ảnh khác nhau.

Lác mắt là hiện tượng khá phổ biến, tuy nhiên không phải ai bị lác mắt cũng bị song thị. Nguyên nhân gây lác mắt có thể là do: Cử động quá nhanh và mạnh khiến hai mắt không theo kịp, cơ mắt bị yếu hoặc tê liệt, bất thường ở dây thần kinh kiểm soát hoạt động của mắt,…

Ngoài hai nguyên nhân chính là lác mắt và bệnh lý thần kinh, song thị ở hai mắt còn có thể do các nguyên nhân khác như:

  • Rối loạn chức năng tuyến giáp: Tuyến giáp nằm ở cổ, sản xuất hormone thyroxine. Khi tuyến giáp hoạt động bất thường, các cơ xung quanh mắt có thể bị ảnh hưởng. Một ví dụ là bệnh nhãn khoa của bệnh Basedow, khiến mắt lồi ra do tích tụ mỡ và mô phía sau mắt.
  • Đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA): Có thể gây ra song thị do ảnh hưởng đến mạch máu cung cấp máu cho não hoặc dây thần kinh điều khiển cơ mắt. Nguyên nhân là do tắc nghẽn mạch máu, khiến máu không đến được não.
  • Chứng phình động mạch: Tình trạng phình ra của mạch máu, có thể gây áp lực lên dây thần kinh điều khiển cơ mắt.
  • Thiếu khả năng hội tụ (Convergence insufficiency) là tình trạng hai mắt không phối hợp hoạt động hiệu quả. Nguyên nhân vẫn chưa rõ ràng, nhưng được cho là do các cơ điều khiển mắt bị suy yếu trong việc duy trì điểm nhìn chung khi nhìn vật ở gần.
  • Bệnh tiểu đường có thể gây ảnh hưởng đến mạch máu nuôi dưỡng võng mạc ở phía sau mắt và dây thần kinh điều khiển cơ mắt.
  • Bệnh nhược cơ (Myasthenia gravis) có thể gây suy yếu cơ, bao gồm cả cơ mắt.
  • Khối u não và ung thư có thể gây ảnh hưởng đến thị lực, khi khối u ở phía sau mắt cản trở hoạt động tự do hoặc làm hỏng dây thần kinh thị giác.
  • Bệnh đa xơ cứng là một bệnh lý ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, bao gồm cả dây thần kinh trong mắt.
  • Chấn thương đầu có thể gây ảnh hưởng đến chuyển động của mắt và cơ mắt do tổn thương vật.

Song thị 1 mắt

Song thị một mắt ít gặp hơn song thị hai mắt. Một số nguyên nhân có thể gây ra song thị ở một mắt bao gồm:

  • Đục thủy tinh thể: Thủy tinh thể bị mờ làm ảnh hưởng đến sự khúc xạ ánh sáng, dẫn đến nhìn thấy hai hình ảnh.
  • Bất thường võng mạc, ví dụ như thoái hóa điểm vàng, có thể khiến trung tâm tầm nhìn bị mờ dần và gây sưng, dẫn đến song thị ở một mắt.
  • Loạn thị: Tình trạng giác mạc có hình dạng bất thường khiến ánh sáng không hội tụ chính xác trên võng mạc, gây nhìn thấy hai hình ảnh.
  • Bệnh giác mạc chóp (Keratoconus) là tình trạng giác mạc trở nên mỏng và hình nón do thoái hóa.
  • Khô mắt: Thiếu nước mắt hoặc nước mắt bốc hơi quá nhanh khiến mắt bị khô, ảnh hưởng đến sự tập trung nhìn, dẫn đến nhìn thấy hai hình ảnh.
 Loạn thị, cận thị, viễn thị chưa được điều chỉnh đúng cách gây ra tình trạng nhìn đôi.
Loạn thị, cận thị, viễn thị chưa được điều chỉnh đúng cách gây ra tình trạng nhìn đôi.

Song thị tạm thời

Khác với song thị mãn tính, song thị tạm thời thường có nguyên nhân cụ thể và có thể được điều trị hoặc tự khỏi. Khi mắt quá mệt hoặc cơ thể căng thẳng, khả năng tập trung của mắt có thể bị ảnh hưởng, gây ra tình trạng nhìn đôi tạm thời.

Một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc điều trị thần kinh, thuốc giảm đau, hoặc thuốc kháng histamine có thể gây ra tác dụng phụ là nhìn đôi. Bên cạnh đó, tiếp xúc với các chất độc hại, như rượu, ma túy, hoặc một số hóa chất, cũng có thể gây ra song thị tạm thời. Đau nửa đầu (migraine) đôi khi có thể đi kèm với các triệu chứng thị giác, bao gồm cả nhìn đôi.

Triệu chứng bệnh Song thị

Song thị có thể xảy ra mà không có triệu chứng nào khác. Tuy nhiên, tùy thuộc vào nguyên nhân, bạn có thể gặp phải các triệu chứng sau:

  • Nhìn thấy hai hình ảnh thay vì một.
  • Đau khi bạn di chuyển mắt.
  • Đau xung quanh mắt, như thái dương hoặc lông mày.
  • Đau đầu.
  • Buồn nôn.
  • Điểm yếu trong mắt bạn hoặc bất cứ nơi nào khác.
  • Sụp mí mắt
  • Mất thị lực một phần hoặc hoàn toàn.

Chẩn đoán bệnh lý song thị

Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây ra tình trạng song thị, bác sĩ sẽ tiến hành một số xét nghiệm và kiểm tra chuyên sâu. Dưới đây là một số phương pháp chẩn đoán thường được sử dụng:

Bác sĩ sẽ kiểm tra tình trạng sức khỏe của người bệnh: Hỏi về triệu chứng song thị, các triệu chứng đi kèm, tiền sử gia đình, và các bệnh lý nền bạn đang mắc. Kiểm tra mắt, thị lực, và các chuyển động của mắt. Đồng thời, có thể yêu cầu xét nghiệm máu, chụp ảnh, hoặc các xét nghiệm khác để xác định chính xác nguyên nhân của song thị.

Xét nghiệm chẩn đoán: Dựa trên kết quả kiểm tra sức khỏe và thị lực, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm bổ sung để xác định nguyên nhân gây song thị, bao gồm:

  • Xét nghiệm máu: Kiểm tra nhiễm trùng, đường huyết, và các vấn đề về máu.
  • Kiểm tra thị lực: Kiểm tra thị lực, phản xạ mắt, và chuyển động của mắt.
  • Chụp CT hoặc MRI: Kiểm tra hình ảnh não, mắt, và các cấu trúc xung quanh để tìm kiếm tổn thương.

Phòng ngừa bệnh song thị

Mặc dù không phải lúc nào cũng có thể ngăn chặn hoàn toàn tình trạng song thị, đặc biệt là khi nó là triệu chứng của một bệnh lý nền. Nhưng việc thực hiện một số biện pháp phòng ngừa có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng song thị.

  • Kiểm soát bệnh tiểu đường: Bệnh nhân mắc bệnh tiểu đường nên tuân theo kế hoạch điều trị của bác sĩ để kiểm soát tốt lượng đường trong máu. Ngoài ra, việc duy trì lối sống lành mạnh với chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục thường xuyên và kiểm soát cân nặng cũng giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type II, từ đó hạn chế nguy cơ mắc song thị.
  • Ngăn ngừa sự phát triển của đục thủy tinh thể: Để bảo vệ mắt khỏi đục thủy tinh thể và giữ cho đôi mắt khỏe mạnh, bạn nên đeo kính râm khi ra ngoài để bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mặt trời, không hút thuốc lá, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh.
  • Giữ cho mắt đủ ẩm: Khi mắt đủ ẩm, các tế bào giác mạc sẽ hoạt động trơn tru, giúp ánh sáng hội tụ chính xác trên võng mạc, giảm thiểu tình trạng nhìn mờ, nhòe hoặc đôi.
  • Bảo vệ chấn thương đầu: Để phòng tránh chấn thương đầu, bạn nên luôn thắt dây an toàn khi lái xe ô tô, đội mũ bảo hiểm khi đi xe đạp hoặc xe máy, sử dụng mũ bảo hộ và kính phù hợp khi sử dụng máy móc lớn hoặc chơi thể thao.

Các biện pháp điều trị bệnh Song thị

Bước đầu tiên và quan trọng nhất trong điều trị song thị là xác định và điều trị nguyên nhân gốc rễ. Nếu do yếu cơ mắt hoặc chèn ép cơ mắt do chấn thương, phẫu thuật có thể là giải pháp hiệu quả. Bên cạnh đó, người bệnh có thể được điều trị bằng các phương pháp khác như:

  • Thuốc có thể được sử dụng để điều trị bệnh nhược cơ.
  • Bệnh Basedow có thể được điều trị bằng phẫu thuật hoặc thuốc.
  • Thuốc và insulin được sử dụng để kiểm soát lượng đường trong máu ở bệnh nhân tiểu đường.
  • Nếu song thị không thể chữa khỏi hoàn toàn, người bệnh có thể được hướng dẫn cách thích nghi với tình trạng này. Kính mắt đặc biệt như miếng dán mắt hoặc kính lăng kính có thể giúp giảm bớt triệu chứng song thị. 

Chăm sóc mắt bị song thị sau phẫu thuật

Sau khi phẫu thuật điều trị song thị, việc chăm sóc mắt đúng cách rất quan trọng để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra suôn sẻ và đạt hiệu quả cao. Dưới đây là một số hướng dẫn chung về chăm sóc mắt sau phẫu thuật:

  • Nên nghỉ ngơi tại nhà, tránh các hoạt động gắng sức, đặc biệt là các hoạt động đòi hỏi sự tập trung cao của mắt.
  • Tránh dụi mắt bởi có thể làm tổn thương vết mổ và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng.
  • Sau phẫu thuật nói chung và phẫu thuật do bị song thị nói riêng, bệnh nhân cần tránh đi bơi ở biển hoặc hồ bơi, hạn chế vận động mạnh và chơi thể thao trong khoảng 10 – 20 ngày đầu tiên.
  • Thực hiện theo đúng chỉ định của bác sĩ về loại thuốc và liều lượng.
  • Sau một tháng phẫu thuật, người bị song thị cần tái khám để bác sĩ đánh giá chính xác kết quả phẫu thuật và tình trạng của mắt.

Việc hiểu rõ về các triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh là bước đầu tiên để chúng ta chủ động bảo vệ đôi mắt và tìm kiếm sự trợ giúp y tế kịp thời. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng nhìn đôi, hãy đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được khám và tư vấn điều trị phù hợp. Đừng chủ quan, vì song thị có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác.

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Đánh giá bài viết
Bài viết này có hữu ích với bạn không?

Đăng ký tư vấn ngay

Đăng ký ngay để được tư vấn miễn phí về sức khỏe của bạn!

Bạn chưa điền số điện thoại

DMCA.com Protection Status
*Lưu ý: kết quả điều trị còn phụ thuộc vào cơ địa từng người
Gọi ngay Đặt hẹn
CHAT NGAY
Địa Chỉ Bác sĩ