Tật khúc xạ có chữa được không? Các phương pháp điều trị hiệu quả

Việc chẩn đoán tật khúc xạ càng sớm càng tốt là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng như nhược thị, lé hoặc bong võng mạc. Đặc biệt, trẻ em nên được kiểm tra mắt định kỳ, vì tật khúc xạ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển thị lực.

Yếu tố làm tăng nguy cơ tật khúc xạ

Các nghiên cứu lớn trên thế giới đã xác định được nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc các tật khúc xạ (cận thị, viễn thị, loạn thị). Dưới đây là một số yếu tố chính:

Yếu tố di truyền

• Những người có cha, mẹ, hoặc cả hai bị tật khúc xạ có nguy cơ mắc các tật này cao hơn đáng kể so với những người không có tiền sử gia đình. Ví dụ, một đứa trẻ có cả cha và mẹ đều bị cận thị có khả năng mắc bệnh này cao gấp nhiều lần, với nguy cơ lên đến 60-80%.
• Các gene như PAX6, ZNF644 và COL2A1 đã được tìm thấy có liên quan đến các rối loạn khúc xạ, đặc biệt là cận thị. 

Tư thế học tập/ sinh hoạt: Những thói quen xấu trong học tập và sinh hoạt, như đọc sách trong bóng tối hoặc giữ khoảng cách đọc quá gần, có thể gây căng thẳng cho mắt và làm tăng nguy cơ mắc cận thị.

Tuổi tác: Do sự thay đổi sinh lý và quá trình tăng trưởng mạnh mẽ của mắt trong độ tuổi đi học (6-14 tuổi), trẻ em đặc biệt dễ mắc cận thị trong giai đoạn này.

Quốc gia và khu vực sinh sống

• Tỷ lệ cận thị cao ở thanh thiếu niên Đông Á (Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản), với mức 80-90%, được cho là do sự kết hợp của yếu tố di truyền và áp lực học tập lớn.
• Môi trường sống ở khu vực đô thị, với đặc trưng là ít ánh sáng tự nhiên và nhiều hoạt động nhìn gần, có thể làm tăng nguy cơ phát triển tật khúc xạ so với khu vực nông thôn.

Ánh sáng

• Sử dụng các thiết bị điện tử trong thời gian dài, đặc biệt là khi tiếp xúc với ánh sáng xanh, có thể gây căng thẳng cho mắt và làm tăng nguy cơ mắc các rối loạn khúc xạ.
• Môi trường ánh sáng yếu hoặc không đủ có thể gây căng thẳng cho mắt, buộc mắt phải làm việc quá sức để tập trung làm tăng nguy cơ mắc các tật khúc xạ.

Dinh dưỡng

• Thiếu vitamin A, một thành phần quan trọng của chế độ dinh dưỡng, có thể gây ra những ảnh hưởng bất lợi đến sức khỏe võng mạc và làm suy giảm thị lực.
• Các rối loạn về mắt hoặc bệnh lý, như đục thủy tinh thể, chấn thương mắt hoặc bệnh võng mạc tiểu đường, có thể ảnh hưởng đến khả năng khúc xạ của mắt và dẫn đến sự phát triển của các tật khúc xạ.

Sự can thiệp không phù hợp

• Sử dụng kính không đúng độ hoặc không điều chỉnh kính theo sự thay đổi của độ cận/viễn/loạn có thể gây căng thẳng cho mắt và dẫn đến sự tiến triển nhanh hơn của tật khúc xạ.
• Việc bỏ qua các cuộc khám mắt định kỳ có thể dẫn đến việc không phát hiện ra các vấn đề khúc xạ, khiến bệnh tiến triển âm thầm và gây ra những tổn thương không thể phục hồi cho mắt.

Các phương pháp điều trị tật khúc xạ hiệu quả

Loại tật khúc xạ và nhu cầu của người bệnh là những yếu tố quyết định đến việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là một số phương pháp điều trị có thể được áp dụng.

Kính gọng và kính áp tròng: Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn tật khúc xạ, kính gọng và kính áp tròng là những phương pháp hỗ trợ thị lực hiệu quả, giúp người bệnh nhìn rõ hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Kính áp tròng Ortho-K là một lựa chọn phù hợp cho trẻ em bị cận thị, với mục tiêu chính là kiểm soát và làm chậm sự tiến triển của bệnh. Loại kính này được đeo vào ban đêm để định hình lại giác mạc, giúp trẻ có được thị lực tốt vào ban ngày mà không cần đeo kính.

Phẫu thuật khúc xạ: chỉ được thực hiện cho những người đáp ứng các tiêu chí lựa chọn nghiêm ngặt, bao gồm độ tuổi từ 18 trở lên, tình trạng giác mạc ổn định và không mắc các bệnh lý về mắt khác.

Tật khúc xạ về mắt có biến chứng nguy hiểm không?

Cách phòng ngừa tật khúc xạ mắt tại nhà

Mặc dù không thể hoàn toàn ngăn chặn sự phát triển của tật khúc xạ, nhưng có nhiều biện pháp bạn có thể thực hiện tại nhà để giảm nguy cơ và làm chậm quá trình tiến triển.

Chế độ sinh hoạt lành mạnh: Cần đảm bảo mức độ ánh sáng và giữ khoảng cách mắt vừa đủ khi học tập, làm việc. Không nên tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời, đối với trẻ em cần hạn chế nhìn gần quá nhiều… Khi thực hiện một số công việc có nguy cơ gây hại cho mắt cần đeo kính trong quá trình làm việc để tránh làm tổn thương tới mắt.