Xét Nghiệm Rubella Là Gì? Kết Quả Có Ý Nghĩa Ra Sao?

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ K Mình

Bác sĩ khoa nội tổng quát

Đặt lịch Xem hồ sơ

Bệnh Rubella là gì?

Trước khi khám phá về xét nghiệm Rubella, chúng ta cần biết căn bệnh này là gì? Rubella là bệnh sốt phát ban lành tính. Dù bệnh lây nhiễm không nguy cấp nhưng lại có ảnh hưởng nghiêm trọng. Vì nó có thể gây ra những dị tật bẩm sinh ở thai nhi. Thông qua đường máu, bệnh Rubella có khả năng lây truyền từ mẹ sang con. Đối với các mẹ bầu, Rubella chính là hiểm họa, đe dọa trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi.

Nếu mẹ bầu bị nhiễm virus Rubella trong tam cá nguyệt đầu tiên thì có đến 90% nguy cơ truyền bệnh sang cho con. Loại virus này có thể khiến trẻ bị Rubella bẩm sinh hoặc chết lưu. Do đó việc chẩn đoán, xét nghiệm Rubella trong thai kỳ đóng vai trò vô cùng quan trọng, nhất là trong 3 tháng đầu. 

Dấu hiệu và biến chứng của bệnh Rubella

Triệu chứng thường gặp của bệnh Rubella là đau khớp, sưng hạch bạch huyết, viêm đỏ mắt, chảy nước mắt, đau đầu, phát ban, sốt,… Biểu hiện của Rubella khá giống với bệnh sởi thông thường. Thời điểm ban đầu thì dễ bị nhầm lẫn với bệnh cảm cúm. Tuy nhiên, diễn biến của bệnh Rubella sẽ kéo dài hơn. 

Triệu chứng tương tự như cảm cúm sẽ xuất hiện đầu tiên. Sau đó là những dấu hiệu đặc trưng, vết ban màu đỏ hồng hiện diện khắp mặt, lan dần xuống cơ thể, tay chân. Kể từ lúc nhiễm bệnh, biểu hiện này sẽ kéo dài 2 – 3 tuần và biến mất trong khoảng 3 – 5 ngày.

Rubella sẽ nhanh chóng biến mất ở người có sức khỏe tốt. Nhưng với những đối tượng như phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ,… có thể gặp hậu quả nặng nề. Mẹ bầu nhiễm Rubella, nhất là trong 3 – 4 tháng đầu có khả năng khiến thai nhi phát triển chậm, bị dị tật,… Do đó, việc chủng ngừa vaccine Rubella được khuyến cáo với chị em có ý định mang thai.

Bệnh Rubella sẽ diễn biến phức tạp ở trẻ em có sức đề kháng yếu, dễ gây ra biến chứng sốc, sốt cao, viêm phổi,… Thế nên trẻ em cũng là nhóm đối tượng được khuyến nghị nên tiêm vaccine. Ngoài ra, mọi lứa tuổi khác đều có khả năng nhiễm Rubella nhưng tỷ lệ thấp hơn và thường diễn biến không quá nặng. Tuy nhiên, triệu chứng Rubella ở người lớn tuổi sẽ nghiêm trọng hơn so với trẻ nhỏ hoặc người trưởng thành. 

Xét nghiệm Rubella là gì?

Xét nghiệm Rubella là gì? Hình thức xét nghiệm này được thực hiện dựa trên việc kiểm tra, tầm soát sự tồn tại của kháng thể chống virus Rubella trong máu bệnh nhân. Khi virus Rubella xâm nhập vào cơ thể, hệ miễn dịch sẽ nhận ra và tiến hành sản sinh Protein đặc hiệu có khả năng loại bỏ mầm bệnh này. Mọi loại kháng thể đều là đặc hiệu. Thế nên nó chỉ có thể kháng một loại bệnh nhất định. Do đó, nếu nhiễm bệnh sẽ tìm thấy kháng thể Rubella trong máu của bệnh nhân. Hiện nay có 2 loại xét nghiệm Rubella phổ biến là:

 Xét nghiệm Rubella IgM

Khi cơ thể lần đầu tiếp xúc với virus Rubella, hệ miễn dịch sẽ tạo ra kháng thể IgM đầu tiên. IgM sẽ xuất hiện trong máu sau 7 – 10 ngày nhiễm trùng và tiếp tục gia tăng. Nồng độ IgM sẽ đạt đỉnh và kéo dài khoảng vài tuần rồi giảm dần. Do đó, xét nghiệm Rubella IgM được áp dụng để chẩn đoán sàng lọc những đối tượng nghi ngờ mắc bệnh. 

 Xét nghiệm Rubella IgG

Kháng thể IgG không thể tự giảm và biến nhất như IgM. Chúng sẽ có trong máu suốt đời ngay cả khi đã chữa khỏi bệnh. IgG có khả năng chống lại tác nhân gây bệnh một cách nhanh chóng nếu virus Rubella xâm nhập vào cơ thể ở những lần sau. Nhờ đó, virus sẽ không thể gây bệnh được nữa.

Xét nghiệm Rubella IgG được thực hiện để kiểm tra xem một người đã sở hữu miễn dịch với loại bệnh này hay chưa. Những đối thường thực hiện gồm có: Phụ nữ chuẩn bị mang thai, nhân viên y tế, người có kế hoạch đi công tác hoặc du lịch đến vùng dịch,… 

Với mẹ bầu nghi ngờ mắc bệnh Rubella cần thực hiện cả hai hình thức xét nghiệm kể trên. Việc làm này giúp bác sĩ kiểm tra một cách chính xác, đồng thời cân nhắc có cần chỉ định chủng ngừa vaccine Rubella hay không. Trẻ sơ sinh nếu có nguy cơ cao cũng được làm hai loại xét nghiệm Rubella IgM và IgG. 

Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm Rubella

Xét nghiệm Rubella cho biết bạn có đang nhiễm bệnh hoặc đã sở hữu kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh này hay chưa. Cụ thể, ý nghĩa của kết quả xét nghiệm Rubella như sau:

 Kết quả xét nghiệm Rubella IgM

Người xét nghiệm Rubella sớm khi kháng thể chưa hình thành trong máu hoặc không nhiễm bệnh thì kết quả cho ra sẽ là âm tính. Kết quả IgM dương tính cho thấy bạn đã nhiễm virus Rubella trong thời gian gần đây và đang ở giai đoạn ủ bệnh hoặc khởi phát. 

Tuy nhiên, một số loại virus có khả năng gây ra kháng thể tương tự. Do đó kết quả xét nghiệm IgM có thể không chính xác. Ngoài ra, trong một số trường hợp, xét nghiệm Rubella sẽ phản ứng với những loại Protein khác, khiến kết quả bị dương tính giả. Thế nên nếu kết quả cho thấy bất thường thì phải thực hiện thêm các xét nghiệm bổ sung.

Người bệnh có hệ miễn dịch yếu, nhất là khi đang điều trị với thuốc ức chế miễn dịch hoặc nhiễm HIV thì đôi lúc cũng cho ra kết quả âm tính giả. Vì lúc này cơ thể không tạo đủ kháng thể IgM để tiến hành xét nghiệm nhận diện.

 Kết quả xét nghiệm Rubella IgG

• Nồng độ IgG nhỏ hơn 0,7 hoặc âm tính: Cơ thể bạn không hoặc có ít kháng thể chưa đủ đáp ứng khi nhiễm bệnh.
• Nồng độ IgG dương tính (từ 1 trở lên): Trong máu sở hữu đủ kháng thể chống Rubella, có khả năng bảo vệ sức khỏe nếu chẳng may bị tác nhân gây bệnh tấn công.
• Nồng độ IgG từ 0,8 – 0,9: Người bệnh vừa tiêm vaccine Rubella hoặc kết quả có thể đang bị tác động nên kháng thể chưa xuất hiện bên trong máu. Bệnh nhân cần chờ một thời gian để tiến hành xét nghiệm lại.

Xuất hiện kháng thể Rubella khi mang thai có sao không?

Nếu xuất hiện kháng thể Rubella chứng tỏ mẹ bầu đang hoặc đã từng có loại virus này trong cơ thể (do tiêm ngừa hoặc tự nhiễm bệnh). Tùy vào kết quả xét nghiệm IgM và IgG ra sao (âm tính/dương tính, thấp/cao, thời điểm thực hiện), bác sĩ sẽ đề ra chỉ định phù hợp. 

Với mẹ bầu đã chủng ngừa vaccine, kháng thể IgG dương tính, IgM âm tính thì không cần lo lắng. Vì IgG chỉ có ý nghĩa giúp bảo vệ cơ thể khỏi nguy cơ bị nhiễm bệnh Rubella trong tương lai. Trường hợp IgG dương tính hoặc âm tính, IgM dương tính, bác sĩ sẽ chỉ định cho thai phụ thực hiện thêm một số hình thức xét nghiệm khác để chẩn đoán, đánh giá chính xác.