Tác giả: Duyên Nguyễn Ngày đăng: Tháng năm 27, 2023
Mục Lục Bài Viết
Mãn kinh là giai đoạn đánh dấu sự kết thúc quá trình sinh sản ở phụ nữ, thường xảy ra trong khoảng tuổi từ 45 đến 55. Mãn kinh chính thức xảy ra khi ngừng có kinh nguyệt. Trước khi đến quá trình mãn kinh sẽ là thời kỳ tiền mãn kinh (còn được gọi là giai đoạn chuyển tiếp). Thời gian và triệu chứng của giai đoạn này có thể khác nhau tùy theo cơ địa cũng như cơ thể mỗi người.
Giai đoạn tiền mãn kinh bắt đầu từ 8 đến 10 năm trước lúc mãn kinh, tức là trong khoảng tuổi từ 37 đến 45. Trong thời kỳ này, hệ thống nội tiết tố nữ bao gồm não bộ, tuyến yên và buồng trứng hoạt động yếu đi, không sản xuất đủ hormone Estrogen, Progesterone, Testosterone để duy trì hoạt động của cơ thể.
Do đó, phụ nữ có thể đối mặt với các vấn đề về tâm sinh lý, sức khỏe, vẻ đẹp bao gồm nguy cơ loãng xương, rối loạn tim mạch, giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo, tình trạng tâm lý thiếu ổn định như nóng giận, chán nản, mất tập trung trong công việc, cảm giác nóng bừng mặt, đổ mồ hôi đặc biệt là vào ban đêm, mất ngủ, chóng mặt, nhức đầu, lo lắng,…
Trong giai đoạn cuối của tiền mãn kinh, cơ thể sẽ sản xuất ít Estrogen hơn. Thời kỳ này kéo dài từ vài tháng đến 4 năm.
Mãn kinh chính thức bắt đầu khi buồng trứng không còn sản xuất đủ Estrogen để phóng thích trứng. Lúc đó, chu kỳ kinh nguyệt sẽ ngừng hoạt động hoàn toàn.
Sau đây là một số xét nghiệm trong thăm khám tiền mãn kinh mà bạn sẽ thực hiện:
Đây là một trong những xét nghiệm bắt buộc trong việc thăm khám tiền mãn kinh. Buồng trứng đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cơ thể phụ nữ. Ngoài việc kích thích sự phát triển của nang trứng để thụ tinh trong mỗi chu kỳ kinh nguyệt, buồng trứng còn có chức năng tổng hợp và tiết ra hormone Estrogen cùng với Progesterone. Estrogen chủ yếu quy định các đặc điểm cơ thể ở phụ nữ như kích thước xương, hình dáng xương chậu, chiều rộng vai, mật độ lông lẫn giọng nói.
Khi phụ nữ tiến vào giai đoạn mãn kinh, buồng trứng sẽ trở nên suy thoái và co lại, dẫn đến sự sản sinh Estrogen. Thực tế, khi kiểm tra nồng độ Estrogen trong máu ở giai đoạn này, hormone Estrogen vẫn có mặt trong cơ thể nhưng ở mức ngày càng thấp.
Độ tuổi sống lâu ở phụ nữ sau giai đoạn tiền mãn kinh và mãn kinh càng cao thì nồng độ Estrogen càng giảm. Sự suy giảm hormone Estrogen không đủ để đáp ứng nhu cầu của cơ thể, bảo vệ chị em khỏi các bệnh lý đặc biệt là bệnh tim mạch (vì Estrogen có vai trò trong việc điều chỉnh sản xuất Cholesterol ở gan, giúp bảo vệ động mạch và tim), loãng xương (vì Estrogen ngăn ngừa quá trình thoái hóa và loãng xương).
Do đó, khi phụ nữ tiến vào giai đoạn tuổi trung niên và trải qua các chu kỳ kinh nguyệt không còn ổn định như trước đồng thời có những triệu chứng như “bốc hỏa”, chóng mặt, nhức đầu, mất ngủ, rối loạn tâm lý,… cần đề nghị thực hiện xét nghiệm để đo nồng độ Estrogen trong máu. Nếu nồng độ Estrogen giảm kèm theo xuất hiện một số dấu hiệu khó chịu như đã kể trên nên cân nhắc sử dụng hormone thay thế như một phương pháp điều trị.
Tuy nhiên, Estrogen không chỉ được sản xuất duy nhất tại mô đệm buồng trứng mà còn được tổng hợp ở nang thượng thận, mô mỡ, trong cơ và gan. Do đó, không phải tất cả phụ nữ khi vào giai đoạn mãn kinh đều thiếu hoàn toàn Estrogen. Hormone này được sản xuất trong nhiều cơ quan khác nhau và mỗi cơ quan có mức độ nhạy cảm khác nhau đối với Estrogen.
Do đó, sự suy giảm Estrogen có thể chưa ảnh hưởng đến khả năng sản xuất Progesterone nhằm duy trì phát triển của nội mạc tử cung, chu kỳ kinh nguyệt nhưng vẫn đủ để cung cấp Estrogen theo nhu cầu cho các mô khác. Điều này giải thích tại sao không phải phụ nữ nào cũng có cùng triệu chứng thiếu hụt Estrogen.
Progesterone (như Estrogen) có chức năng xây dựng, điều hòa chu kỳ kinh nguyệt. Ngoài ra, Progesterone cũng đóng một vai trò thiết yếu trong thai kỳ, hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình làm tổ ở trứng. Sau khi thụ tinh xảy ra, một lượng Progesterone khác được sản xuất từ tử cung đã làm tổ và nó có tác dụng ngăn ngừa sự sinh non, bảo vệ sự phát triển bình thường của thai nhi.
Do đó, Progesterone có xu hướng giảm dần không giống như Estrogen khi phụ nữ tiến vào tuổi tiền mãn kinh lúc chu kỳ kinh nguyệt trở nên ngắn hơn, thưa hơn, kinh rong, rong huyết hoặc cường kinh. Khi kinh nguyệt chính thức kết thúc, nồng độ Progesterone trong máu gần như không còn được phát hiện trong các xét nghiệm.
Thăm khám tiền mãn kinh cũng thường bao gồm định lượng FSH, LH máu. FSH (Follicle-Stimulating hormone) và LH (Luteinizing hormone) là hai hormone khác biệt so với Estrogen với Progesterone do chúng được sản xuất bởi tuyến yên thay vì các cơ quan sinh dục nữ.
FSH và LH là hormone do hệ thần kinh trung ương trong não điều hòa, giúp điều chỉnh nồng độ Estrogen, Progesterone ở cơ thể. Khi nồng độ Estrogen và Progesterone giảm, tuyến yên sẽ sản xuất, giải phóng FSH, LH, ngược lại lúc nồng độ Estrogen, Progesterone tăng lên, tuyến yên giảm bài tiết FSH với LH.
Trong giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh, buồng trứng và nội mạc tử cung suy thoái dần, gây giảm nồng độ Estrogen với Progesterone trong cơ thể. Sự suy giảm này kích hoạt tuyến yên phát hiện tín hiệu phản hồi bắt đầu sản xuất FSH, LH. Tuy nhiên, các cơ quan sinh dục nữ không còn đáp ứng đúng mức với sự kích thích này. Kết quả là khi được xét nghiệm, nồng độ FSH và LH thường bị phát hiện ở mức cao trong máu.
Thêm vào đó, bệnh nhân cũng cần lưu ý xem việc thăm khám tiền mãn kinh của mình đã bao gồm phết phiến đồ âm đạo hay chưa. Trong giai đoạn hoạt động tình dục, niêm mạc âm đạo ở phụ nữ có một lớp biểu mô đặc trưng gọi là lớp biểu mô trụ nhầy, được quan sát dưới kính hiển vi điện tử. Điều này giúp âm đạo luôn duy trì độ trơn và độ ẩm cần thiết.
Khi tiến vào giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh, nồng độ hormone giảm dần kèm theo sự teo nhỏ của buồng trứng và tử cung. Lớp biểu mô trụ trên niêm mạc âm đạo cũng mất đi tính linh hoạt, dần trở nên dẹt hơn. Khả năng tiết nhầy của âm đạo giảm đi gây ra tình trạng khô âm đạo, giao hợp đau đớn, dễ chảy máu và nhiễm trùng.
Bằng cách quan sát biểu hiện trên lớp phết tế bào âm đạo, chúng ta có thể nhận biết các rối loạn nội tiết hormone nữ và xem xét sử dụng những phương pháp thay thế nếu cần thiết.
Trên siêu âm phần phụ, chúng ta dễ nhận biết các dấu hiệu cho thấy giai đoạn tiền mãn kinh – mãn kinh bao gồm sự teo nhỏ của buồng trứng, co rút của tử cung và mỏng dần của lớp niêm mạc trong tử cung. Những biểu hiện này là kết quả sự giảm nồng độ hormone nữ đồng thời giúp loại trừ một số bệnh lý khác có thể xảy ra trong giai đoạn này.
Hiện nay, có nhiều địa chỉ khám tiền mãn kinh và việc chọn nơi khám phụ thuộc vào nhu cầu, ngân sách của mỗi người. Cả bệnh viện công lẫn cơ sở y tế tư đều cung cấp dịch vụ này.
Khám tại bệnh viện công có những ưu điểm sau:
Tuy nhiên, việc lựa chọn bệnh viện công có thể gặp phải tình trạng đông đúc, thời gian chờ khám lâu và điều này không phù hợp với nhu cầu của một số chị em. Chính vì vậy, nhiều người đã ưu tiên các cơ sở y tế tư nhân để thăm khám với những ưu điểm:
Nếu bạn vẫn chưa biết đi thăm khám tiền mãn kinh ở đâu có thể cân nhắc đến kiểm tra tại Đa khoa Phương Nam. Đa khoa Phương Nam tự hào là cơ sở y tế với những ưu điểm sau:
Hãy đặt ưu tiên cho việc lựa chọn một địa chỉ y tế uy tín để khám tiền mãn kinh bao gồm các tiêu chí quan trọng sau
Thêm vào đó bệnh nhân khi đi khám tiền mãn kinh cũng cần lưu ý một số vấn đề sau:
Chuẩn bị sẵn sàng về tâm lý, tránh e ngại
Tuổi tác, tình trạng sức khỏe và sinh lý là những yếu tố có tác động trực tiếp đến tâm lý phụ nữ. Một số người sẽ gặp rào cản tâm lý, cảm thấy ngại, khó chia sẻ tình trạng của họ với các chuyên gia y tế. Điều này có thể ảnh hưởng đến quá trình thăm khám. Do đó, trước khi đi khám tiền mãn kinh, phụ nữ nên chuẩn bị một tâm lý vững vàng và thoải mái. Điều này giúp bác sĩ hiểu rõ vấn đề, giải quyết nhanh chóng những khó khăn mà phụ nữ đang gặp phải.
Chuẩn bị đầy đủ giấy tờ cần thiết hoặc hồ sơ khám bệnh cũ
Trước khi thăm khám tiền mãn kinh, chị em nên sắp xếp đầy đủ các giấy tờ theo hướng dẫn từ nhân viên y tế. Ngoài ra, mang theo hồ sơ bệnh lý, đơn thuốc đã sử dụng trước đó hoặc những tài liệu liên quan đến sức khỏe (nếu có) cũng là điều cần thiết để giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác.
Chuẩn bị sẵn các câu hỏi cần được bác sĩ giải đáp
Việc chị em chủ động chia sẻ về tình trạng sức khỏe của mình sẽ giúp bác sĩ nắm bắt thông tin và giải quyết vấn đề hiệu quả. Hãy đảm bảo cung cấp đầy đủ, chính xác nhất về tình trạng mà chị em đang gặp phải, đặt câu hỏi cho bác sĩ.
Ngoài ra, trước khi thăm khám tiền mãn kinh, chị em cần duy trì vệ sinh vùng kín sạch sẽ, tránh quan hệ tình dục trước khi đi khám, không nên ăn trước khi kiểm tra và nếu thể trạng thiếu ổn định hoặc đang trong giai đoạn kinh nguyệt thì bạn nên trì hoãn việc đi khám trong thời gian này.