Soi đáy mắt: chẩn đoán & điều trị tránh nguy cơ mù lòa

Bác sĩ tư vấn Y khoa

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Minh Quyên

Bác sĩ Nhãn khoa

Đặt lịch Xem hồ sơ

Soi đáy mắt là gì?

Soi đáy mắt là một thủ thuật khám mắt phổ biến, giúp bác sĩ quan sát trực tiếp phần bên trong của mắt, đặc biệt là đáy mắt. Đáy mắt là khu vực chứa võng mạc (vùng cảm nhận ánh sáng và hình ảnh), đĩa thị giác (nơi dây thần kinh thị giác truyền thông tin đến não) và các mạch máu nuôi dưỡng mắt. Qua việc soi đáy mắt, bác sĩ có thể phát hiện sớm nhiều bệnh lý về mắt.

Các bệnh lý được phát hiện thông qua phương pháp soi đái mắt:

Khi nào cần soi đáy mắt?

Soi đáy mắt để làm gì? Soi đáy mắt thường được thực hiện khi người bệnh gặp phải các vấn đề liên quan đến mắt, bao gồm: bệnh tăng nhãn áp, các bệnh khác ảnh hưởng đến mạch máu, các dấu hiệu hoặc triệu chứng của bệnh cao huyết áp, tiểu đường, viêm màng lưới võng mạc cytomegalovirus, khối u ác tính, rách hoặc rời võng mạc,…

Có hai loại kính soi đáy mắt được sử dụng phổ biến dưới đây:

Các phương pháp soi đáy mắt phổ biến

Hiện nay, có 3 phương pháp soi đáy mắt được sử dụng phổ biến tại các bệnh viện, phòng khám bao gồm: soi đáy mắt trực tiếp, soi đáy mắt gián tiếp và soi đáy mắt với đèn khe.

Soi đáy mắt trực tiếp

Qua những thông tin trên, có thể thấy soi đáy mắt đóng vai trò quan trọng trong việc chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý về mắt. Do đó, mỗi người nên chú trọng đến việc khám mắt định kỳ để đảm bảo sức khỏe đôi mắt luôn được tốt nhất.

Quy trình thực hiện soi đáy mắt

Mỗi giai đoạn trong quy trình soi đáy mắt đều có vai trò quan trọng, đảm bảo việc kiểm tra được thực hiện một cách chính xác và hiệu quả, cụ thể:

Bước 1: Chuẩn bị

Trước khi soi đáy mắt, người bệnh có thể ăn uống bình thường. Tuy nhiên, cần thông báo cho bác sĩ về bất kỳ dị ứng thuốc, tình trạng tăng nhãn áp, tiền sử gia đình bị tăng nhãn áp hoặc việc đang sử dụng các loại thuốc khác, vì bác sĩ có thể cần nhỏ thuốc giãn đồng tử. Người bệnh nên tránh sử dụng mỹ phẩm, đặc biệt là các sản phẩm bôi mắt, trước khi thực hiện thủ thuật này.

Để đảm bảo quá trình kiểm tra đáy mắt diễn ra thuận lợi và cho kết quả chính xác, hãy đảm bảo không gian sạch sẽ, yên tĩnh, có đủ ánh sáng, và kiểm tra các thiết bị hoạt động ổn định.

Bước 2: Tiến hành soi

Soi đáy mắt thường được thực hiện song song với các bài kiểm tra thị lực khác, là một phần quan trọng trong quy trình khám sức khỏe tổng quát. Bác sĩ có thể áp dụng một trong ba phương pháp: soi đáy mắt trực tiếp, gián tiếp hoặc nội soi đèn khe.

Trong quá trình soi đáy mắt, bác sĩ nhãn khoa sử dụng kính soi và đèn chiếu sáng để quan sát chi tiết đáy mắt. Hình ảnh được chụp lại bằng máy ảnh kỹ thuật số. Thủ thuật này thường kéo dài vài phút, không gây đau đớn và hiếm khi để lại biến chứng.

Bước 3: Sau khi có kết quả

Hãy tham khảo ý kiến bác sĩ nhãn khoa nếu bạn gặp bất cứ triệu chứng bất thường sau khi rời khỏi phòng khám, cụ thể: Khô miệng, buồn nôn, ói mửa,…

Ý nghĩa của kết quả soi đáy mắt

Qua kết quả soi đáy mắt, bác sĩ có thể phát hiện sớm nhiều bệnh lý nguy hiểm, giúp điều trị kịp thời và hiệu quả.

Kết quả bình thường 

Kết quả bất thường

Dưới đây là một số tình trạng thường gặp ở trẻ em nhưng cũng có thể xảy ra ở người lớn:

Kết quả soi đáy mắt có thể giúp phát hiện sớm một số bệnh lý nghiêm trọng, cho phép bác sĩ lên kế hoạch điều trị kịp thời, hạn chế những biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra. Cụ thể như sau:

Các bệnh lý có thể phát hiện thông qua soi đáy mắt

Soi đáy mắt là phương pháp kiểm tra có độ chính xác cao đến 90 đến 95%, giúp phát hiện sớm nhiều bệnh lý nghiêm trọng ngay từ giai đoạn đầu. Kỹ thuật này đặc biệt hữu ích trong việc xác định nguyên nhân tiềm ẩn của nhiều bệnh mắt khác nhau, cụ thể:

Bệnh tim mạch: Soi đáy mắt có thể phát hiện dấu hiệu của nhiều bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, bệnh van tim và các vấn đề mạch máu. Kỹ thuật này giúp quan sát những thay đổi ở mạch máu và cấu trúc van tim, có thể là dấu hiệu sớm của các bệnh tim mạch.

Bệnh đái tháo đường: Soi đáy mắt có thể phát hiện các dấu hiệu của bệnh đái tháo đường như sự hình thành mạch máu nhỏ bất thường và tổn thương thần kinh. Phát hiện sớm những thay đổi này giúp bác sĩ chẩn đoán bệnh đái tháo đường, ngăn chặn biến chứng tiềm ẩn và điều chỉnh phương pháp điều trị phù hợp.

Bệnh thần kinh: Kỹ thuật này cho phép bác sĩ quan sát tình trạng dây thần kinh và các dấu hiệu tổn thương thần kinh. Đặc biệt, phương pháp này rất có giá trị trong việc chẩn đoán sớm các bệnh lý thần kinh nghiêm trọng như đột quỵ, xơ cứng đa nang và bệnh Parkinson.

Các vấn đề về mạch máu và tia sáng: Có thể phát hiện các dấu hiệu bất thường, chỉ ra nguy cơ của các vấn đề về mạch máu và thị lực. Từ đó, bác sĩ có thể chẩn đoán sớm các bệnh như cận thị, đục thủy tinh thể và glaucoma.

Một số rủi ro có thể gặp khi soi đáy mắt

Soi đáy mắt là một thủ thuật khám mắt thường xuyên được thực hiện và thường rất an toàn. Tuy nhiên, như bất kỳ thủ thuật y tế nào khác, soi đáy mắt cũng có thể tiềm ẩn một số rủi ro nhỏ.

Trong một số trường hợp soi đáy mắt cần sử dụng thuốc giãn đồng tử hoặc thuốc gây tê, bệnh nhân có thể gặp một số tác dụng phụ tạm thời. Các triệu chứng này bao gồm buồn nôn, nôn, khô miệng, mắt đỏ và cảm giác chóng mặt.

Trong một số trường hợp hiếm gặp, có thể xuất hiện các phản ứng nghiêm trọng sau khi soi đáy mắt. Những triệu chứng này bao gồm dị ứng thuốc, tăng nhãn áp góc đóng đột ngột, đau mắt dữ dội, hoặc vấn đề thị lực như nhìn mờ hay mất thị lực.

Lưu ý: Nếu gặp bất kỳ triệu chứng nào trong số này, bệnh nhân cần liên hệ ngay với bác sĩ hoặc nhân viên y tế để được xử lý kịp thời, nhằm tránh các biến chứng nguy hiểm.

Những câu hỏi thường gặp về soi đáy mắt

Soi đáy mắt là một thủ thuật đơn giản và không gây đau, nhưng nhiều người vẫn còn những thắc mắc. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về soi đáy mắt:

1. Soi đáy mắt có đau không?

Soi đáy mắt là một thủ thuật không xâm lấn, tức là không cần phải đâm kim hoặc cắt vào cơ thể. Bạn có thể cảm thấy một chút áp lực nhẹ hoặc hơi khó chịu do nguồn sáng chiếu vào mắt, nhưng sẽ không gây đau. Trường hợp bác sĩ sử dụng thuốc nhỏ mắt có thể làm mắt người bệnh châm chích trong thời gian ngắn, hoặc người bệnh cũng có thể cảm thấy miệng có vị lạ.

2. Soi đáy mắt thực hiện thời gian bao lâu? 

Soi đáy mắt thường diễn ra khá nhanh chóng, chỉ mất từ 5-10 phút. Tuy nhiên, thời gian có thể thay đổi tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể và kỹ thuật soi của bác sĩ. Nếu bệnh nhân hợp tác tốt, quá trình soi sẽ diễn ra nhanh hơn. Bên cạnh đó, nếu bác sĩ cần thực hiện thêm các xét nghiệm khác như chụp ảnh đáy mắt, thời gian sẽ lâu hơn.

3. Soi đáy mắt ở đâu tốt?

Việc soi đáy mắt tại các bệnh viện uy tín thường được trang bị công nghệ và máy móc hiện đại, cùng với đội ngũ bác sĩ có tay nghề cao. Sự kết hợp này đảm bảo quá trình soi đáy mắt diễn ra nhanh chóng, hiệu quả và cho kết quả chính xác nhất. Phòng khám Đa khoa Phương Nam – Đà Lạt được nhiều người tin tưởng lựa chọn bởi những lý do sau:

Khuyến cáo y khoa: Các bài viết của Phòng khám Đa khoa Phương Nam chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.