Tiêm Phòng Lao Cho Trẻ Sơ Sinh Muộn Có Sao Không?

Ý nghĩa của lịch trình tiêm chủng

Trước khi giải đáp thắc mắc tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh muộn có sao không, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về ý nghĩa của lịch trình chủng ngừa vaccine nhé. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ rất dễ bị tấn công bởi các bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí đe dọa tính mạng. 

Bên cạnh đó, kháng thể được mẹ truyền sang thông qua quá trình mang thai và bú sữa chỉ mang đến hiệu quả tạm thời, không thể bảo vệ bé trước tất cả bệnh lý có thể phòng ngừa được bằng vaccine. Đây cũng là lý do vì sao bé phải được chủng ngừa đầy đủ. Đặc biệt là trong giai đoạn 2 năm đầu đời và bắt đầu từ lúc mới sinh. 

Chủng ngừa đúng theo lịch của Chương trình tiêm chủng Quốc gia hoặc Chương trình tiêm chủng dịch vụ có vai trò vô cùng quan trọng. Để tạo ra kháng thể bảo vệ một cách tối ưu, đội ngũ nhà khoa học và bác sĩ đã tiến hành nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học, giai đoạn trẻ dễ mắc bệnh nhằm mục đích xác định thời điểm chủng ngừa hợp lý cũng như khoảng cách tối thiểu giữa các mũi vaccine. Do đó, tuân thủ đúng theo phác đồ và độ tuổi tiêm chủng sẽ giúp trẻ được bảo vệ tối đa. 

Thời gian tốt nhất để tiêm ngừa từng loại vaccine là khác nhau. Để phát huy hiệu quả phòng bệnh, bé cần chủng ngừa đủ liệu trình vào thời điểm được bác sĩ khuyến cáo theo đúng phác đồ. Trẻ mắc bệnh bẩm sinh, mãn tính, bệnh nhẹ vẫn có thể được tiêm vaccine nếu bác sĩ khám sàng lọc thấy đủ điều kiện sức khỏe.

Nếu bé đã bị phản ứng dị ứng, có bệnh mạn tính, đang chữa trị ức chế miễn dịch như Corticoid, hóa trị,… hoặc những vấn đề sức khỏe khác thì phụ huynh phải thông báo cho bác sĩ trước khi tiến hành tiêm vaccine. Qua đó, bác sĩ có thể loại trừ trường hợp tạm hoãn hoặc chống chỉ định tiêm chủng.

Tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh muộn có sao không?

Theo khuyến cáo của các chuyên gia, trẻ sơ sinh cần được chủng ngừa vaccine phòng lao trong tháng đầu tiên sau khi ra đời. Tuy nhiên, cũng có trường hợp bé không thể chủng ngừa ngay trong tháng đầu sau sinh, ví dụ như bé mắc bệnh cấp tính, đẻ non, ốm trong thời điểm tiêm vaccine, dùng kháng thể Immunoglobulin như Pentaglobin, IVIG,… 

Việc chủng ngừa muộn so với lịch vẫn tốt hơn là hoàn toàn chưa được tiêm. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ còn xây dựng lịch trình chủng ngừa bổ sung cho các bé đã bỏ lỡ một vài mũi vaccine trước đó. Phụ huynh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ về lịch trình bổ sung nếu con đã bỏ lỡ lần tiêm chủng theo lịch tiêu chuẩn. 

Tiêm vaccine BCG cho bé ngoài giai đoạn sơ sinh được gọi là tiêm phòng lao muộn. Trẻ có thể bị nhiễm lao trong môi trường tự nhiên nếu chưa được chủng ngừa. Vì trực khuẩn lao lây qua đường hô hấp. Như vậy, vaccine không thể bảo vệ bé và cũng khiến nguy cơ phản ứng phụ viêm hạch sau chủng ngừa vaccine BCG gia tăng. 

Phản ứng viêm hạch còn phụ thuộc vào khả năng phản ứng của cơ thể với vaccine và kỹ thuật tiêm trong da. Để đảm bảo an toàn, khi bé đã quá tuổi sơ sinh, bác sĩ có thể chỉ định cho thực hiện xét nghiệm kháng thể kháng lao hoặc Mantoux để loại trừ khả năng bé đã nhiễm trực khuẩn lao trước khi chủng ngừa vaccine BCG.

Ước tính khoảng 1/100 trẻ sơ sinh có phản ứng viêm hạch dưới đòn bên trái, hạch cổ, hạch nách sau khi chủng ngừa vaccine BCG phòng lao. Tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh muộn sẽ có nguy cơ cao hơn dẫn đến hiện tượng viêm hạch. Ban đầu hạch có kích thước nhỏ nhưng sẽ to dần, phụ huynh sẽ dễ dàng phát hiện ra khi tắm cho con. Bản chất của hạch chỉ là phản ứng sau khi chủng ngừa, thông thường không phải do bị nhiễm lao nên không cần chữa trị bằng thuốc kháng lao. Có 2 hình thức biểu hiện hạch là:

• Một hay nhiều hạch dính vào nhau. Sờ vào thấy cứng chắc nhưng không đau, không đỏ và không gây sốt.
• Hạch viêm tấy đỏ, sưng, lâu ngày có thể vỡ, chảy mủ trong vài tháng rồi sẽ tự lành một cách tự nhiên.

Sau khi tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh muộn, hạch nổi tại nách bên phía chủng ngừa vaccine thường sẽ xuất hiện trong vài tháng. Hạch có thể hóa mủ rồi tự vỡ ra tạo thành sẹo. Nếu hạch không tự vỡ, phụ huynh nên đưa bé đến cơ sở y tế thăm khám để chẩn đoán xem có phải là hạch lao phản ứng sau khi chủng tiêm ngừa vaccine BCG không. Đôi khi để chữa trị dứt điểm phải nhờ đến bác sĩ ngoại khoa chích hạch, bóc tách. Thắc mắc tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh muộn có sao không đã được giải đáp. Vậy lỡ lịch tiêm phòng lao cho trẻ cần làm gì?

Lỡ lịch tiêm phòng lao cho trẻ cần làm gì?

Vaccine BCG phòng lao thường chỉ được chủng ngừa một liều duy nhất. Tuy nhiên nếu kết quả xét nghiệm lao trên da vẫn âm tính từ 2 – 3 tháng sau khi chủng ngừa lần đầu tiên thì có thể cần tiến hành tiêm nhắc lại. Bên cạnh đó, khi tiêm phòng lao cho trẻ sơ sinh muộn, phụ huynh cần nhận thêm tư vấn từ bác sĩ, khám sàng lọc cẩn thận để quyết định xem có nên chủng ngừa hay không. 

Vai trò của vaccine lao

Vaccine BCG phòng lao sản xuất từ chủng vi khuẩn sống Calmette – Guerin, được ứng dụng phổ biến tại nước ta. Nó là sản phẩm của Viện vaccine và sinh phẩm Y tế Nha Trang tại Việt Nam. Loại vaccine này mang đến công dụng phòng ngừa bệnh lao mạnh mẽ và còn giữ được lâu nếu bảo quản trong điều kiện tốt. 

Vaccine BCG phòng lao kích thích cơ thể đáp ứng miễn dịch thông qua trung gian tế bào. Nó khiến phản ứng Tuberculin trong da chuyển từ âm tính sang dương tính chỉ sau 1 liều chủng ngừa ở trẻ sơ sinh. Trẻ cũng không cần tiêm nhắc lại. Vaccine được chỉ định cho trẻ sơ sinh trong 1 tháng đầu. Bên cạnh đó, các chuyên gia khuyến cáo không dùng vaccine cho bé quá 1 tuổi. Nếu trẻ nằm ngoài độ tuổi kể trên, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên tốt nhất trước khi tiêm ngừa vaccine BCG tùy vào từng trường hợp cụ thể.